ORANJESTAD – Malversacion di fondo di pais Aruba, uso excesivo di fondo di pueblo (ta papia di casi 200 mil florin) y abuso di poder ta loke cu e ex minister plenipotenciario Guilfred Besaril a keda confronta cu ne diamars mainta den corte door di huez, cu e comienso di e caso penal Tulipan. Mes momento e huez a cuestiona e capacidad di sr G.Ling, e otro sospechoso, pa loke ta su capacitad como director interino di e tempo ey di Arubahuis na Hulanda entre 2018 y 2022 pa para e gastamento di placa excesivo. Loke e caso a ilustra, pues ta un periodo unda cu un persona (e ex minister) a haci y deshaci cu fondo di gobierno, sea inocentemente of no, y no a tene su mes na reglanan cu nan mes a stipula na inicio di su periodo como minister. Y pa loke ta e director interno, su incapacidad di actua responsablemente y eherce su funcion pa cual e la keda apunta pa haci Awe diamars, tabata e prome di dos dia cu Corte a reserva pa tratamento di e caso aki. Un caso cu por a sinti e frustracion hopi biaha cerca Besaril, durante e intercambio di informacion entre e y e fiscal, y tambe algun biaha, cu e huez. Besaril a sigura sinembargo na final di e prome dia di tratamento, cu e no tabata tenso, sino cu ora cu hende papia cos robez, e tabata coregi e situacion.
E CASO
Tur e iregularidadnan a bin na cla despues cu un carta ‘anonimo’ dirigi na prome minister Evelyn Wever e tempo ey a bira conoci. Wever Croes a haya ta suficiente pa entrega un denuncia den e caso aki, contra su propio minister y director interino di Arubahuis, Guilfred Besaril y G. Ling. A resulta cu cos tabata malo basta tempo, for di 2010, segun un rapport di Centraal Accountants Dienst (CAD:red), pero cu ningun hende a actua ariba. Ironicamente, Ling diamars a anuncia cu ora cu e la bin na 2018, a nota loke tabata pasa y a mustra di no a conpronde con no a haci nada pa 8 aña largo despues di e rapport.
INTEROGACION DI HUEZ
Huez a cuminsa cu e caso, cuestionando e respectivo actuacion di e dos sospechosonan durante e periodo cu nan tabata den funcion. Basando su mes riba e resultado di investigacion cu a haci despues di e denuncia, e la confronta ambos sospechoso directamente diamars mainta. Sigur, ora cu Ling a referi na e problemanan cu tabatin, y cu den consulta cu Besaril, a traha un memo dirigi na trahadornan di Arubahuis, cu cos mester cambia, y a duna reglanan ‘nobo’ di con cos mester cana awor. SInembargo, por a nota cu nada no a cambia despues. Ora cu Ling a bisa huez cu ‘nada no a cambia’, huez a puntre directamente “ Unda bo responsabilidad a keda?”. “Mi tabata den un posicion cu mi autoridad tabata wordo mina”, Ling a contesta. “Si un persona no tabata haya su gana, nan tabata bay cerca e minister cu tabata ‘overrule’ mi”, Ling a bisa, culpando Besaril, sinta apenas un meter mas lew di dje den corte. E expression di Besaril den corte tabata suficiente pa mira cu e no por a kere su mes con Ling tabata declara contra dje. E interogacion ey a medio set e tono di e resto di e dia, esta Ling, tirando tur culpa riba Besaril, y Besaril, sea nengando e acusacion of no cordando kico a sosode.
DOSSIER
Huez a reparti henter e dia den ‘dossiers’, for di gastonan telefonico haci, pa reconstruccion di cas, vacantie na Aruba, uso di e debitcard di gobierno, propiedad di huur, muebles, cas, malversacion di fondonan priva, tarheta di debito di Arubahuis, y abuso di funcion. Y finalmente e caso di expropiacion di 200.000 euro for di Besaril.
AUTOMATISMO PA USA DEBITCARD DI GOBIERNO
Loke a resalta segun e huez, ta cu Besaril no tabata sa maneha e tarheta (debitcard) cu fondo di gobierno, y tabata usa esaki ‘mucho facil’. “Tabatin un automatismo cu cual bo tabata usa e carchi” huez a tilda Besaril. ‘Pakico bo no a actua otro, declara e placa cu intencion pa despues cobr’e bek?”. Huez ta mustra cu un pa dos, Besaril tabata cla pa swipe cu e carchi, sea na Hulanda of/ y na Aruba. Consecuencia ta cu e la gasta miles di placa, fondo di pais Aruba, di cual e la purba di paga un parti bek caba. Fiscal a bay mas leu y a bisa Besaril:"Bo no tabata tene bo mes na e reglanan. Tabatin regla, nan (bo trahadonan) tabata alertabo y tahabo, y toch bo tabata gasta (placa) cu no tabata permiti".
TELEFON
E prome parti tabata e uso di telefon, cuenta telefonico y internet. Huez a cuestion’e pa a habri un cuenta di Setar na Aruba na cas di su tata, pa uso personal, pero lagando Aruba paga esaki. Besaril a defende su curpa, argumentando cu e desicionan tuma, tabata pa scapa placa, primordialmente di roaming. Y cu e la habri e cuenta na cas di su tata, tabata pasobra e no por a hacie na su cas debi cu tabata ‘renoba’ esaki. E la sigura cu semper e la usa e telefon pa trabou. Huez a cuestiona cu den 5 aña e la gasta 15 mil na telefon. Incluyendo 1500 euro cu e mester a paga pa dos dia di roaming. Ni maske con Besaril a purba splica huez y fiscal, e ultimonan aki tabata sigui confront’e cu mas asunto telefonico. Algun di nan, Besaril a bisa di no tabata corda pakico e la haci tal, y otronan, ta cu ta SETAR su pakete no tabata ofrece otro cu e mester a tuma un cuenta asina ki. Tabatin un reclamo di huez cu ta bisa cu a facture uso di telefon na cas di su tata, mientras cu e no tabata ni na Aruba. Y asina tabatin mas cos cu e huez a cuestiona Besaril. “Asina cu mi cas tabata cla, e situacion a cambia” Besaril a purba convence huez. Un otro reclamo di huez den direccion di Besaril, ta dicon e tabata keda na hotel siendo cu e tin cas na Aruba, (di su tata). Aki, Besaril a bisa cu e cas di su tata ta chikito, y como tal a opta pa keda na hotel.
PAKICO LING NO A INTERVENI
Despues ta Ling a haya di huez. Huez a cuestiona Ling, pakico e tabata permiti cosnan di pasa, y no a stop esaki. Segun Ling, e la bisa Besaril cu cierto gastonan tabata priva y no por a haci nan y laga Aruba paga. Pero Besaril, segun Ling, tabata sigure cu e tabata bezig cu ministerraad pa regla un ke otro. Ademas e lo a ricibi un ‘aprobacion’ di prome minister di e tempo ey, Evelyn Wever-Croes. Solamente cu e aprobacion nunca a bin. Por lo menos, segun Ling, e no a wak esaki. “Tabata warda riba aprobacion di financien, pero e no tabata bin y nos mester a sigui” Ling a sigui bisa.
NAÏVE
Huez a cuestiona e actitud di Ling, pa a laga e cos bay asina. ‘Pakico a warda asina hopi pa papia cu e minister?”. “Mi tabata naïve” Ling a bisa, y ta admiti cu e mester a actua diferente y ta haya su mes responsabel pa esaki. “Pero, ABO ta director. Bo tabatin un responsabilidad toch?”, e huez a sigui puntra. “Mi tabata den un posicion vulnerable!”, Ling a sigui bisa. “KIco tabata e posicion vulnerable”, e huez tabata kier a sa. “E tabata e hefe. Mi no tabata sigur kico mi posicion tabata”, Ling a contesta. Aki huez a mira y constata un cos.”Boso ta blo culpa otro. Con un organisacion por ta integro, si ningun hende asumi responsabilidad” e huez a sigui bisa, un poco irita.
RESIDENCIA OFICIAL
Un tema cu tambe a haya hopi atencion, ta esun di e residencia oficial. Besaril tabatin derecho pa uza e residencia oficial como minister plenipotenciario, cu tabata propiedad di pais Aruba na Hulanda. Besaril a opta pa no keda den e residencia oficial, debi cu e tabata e ubica dilanti di un centro di rehabilitacion di adicto y e no tabata kier ta eynan cu su famia. E ta e mesun cas den cual un otro ministernan plenipotenciario si a biba aden (tambe cu famia cu yiunan me or di edad). Huez a referi na un di e ex-minister plenipotenciario aki tambe, indicando tambe cu den su tempo, apenas e la uza e debitcard di gobierno, y si e la uz’e mes, e tabata laga un declaracion extensivo atras. Esaki e la haci pa ilustra e diferencia cu Besaril su actuacion. Bek pa e cas, Besaril a sigura cu e la muda un caminda, cu aprobacion di gobierno di Aruba. Pero e no a djis huur e cas, sino tambe a dicidi pa haci un renobacion di e residencia ey, cu rapidamente a coste mas di 20 mil euro, cu tambe Aruba a paga, sin palabracion cu e doño lo compensa pa esaki despues. Ora cu fiscal a puntr’e pakico e no a haci manera tur hende ta haci, esta ta un calculacion di gasto y despues actua. Segun Besaril, e la asumi cu cos lo a bay bon, y e no tin experiencia cu construccion. E ta sigura huez cu e mes a spanta ora cu e suma a yega asina halto. “Mesora mi a frena e situacion!” Besaril a bisa. “Tabatin 6 pagina di informacion riba e renobacion!” huez a cuestiona Besaril. “Nunca mi lo a haci’e si mi tabata sa cu e lo a bay costa asina hopi!” Besaril a bisa huez, cu tabata sigui cuestiona e ex mandatario. Loke cu no a bay bon pa e huez, ta e hecho cu aunke cu Besaril a sigura cu tabatin un acuerdo di parti di e prome minister, niun caminda por a haya e acuerdo aki, riba papel. ‘E tabata un acuerdo verbal” Besaril a purba convence huez.
RECLAMO ATROBE NA LING
Y un biaha mas, huez a reclama Ling pa su falta di actuacion. “Kico bo firma ta bal, si e ta solamente algo technico administrativo. Pakico bo tabata firma (e recibonan) si bo no tabata di acuerdo!. Bo no tabata controla (e trabou!)?”. “Mi tabata fada!”, Ling a bisa, indicando un biaha mas cu e no tabata aproba e actuacion di Besaril. Ora cu huez a puntra Ling, pakico e tabata fada, Ling a sigui ‘basha abou’. “Cosnan tabata pasa sin mi aprobacion. Y tabata sosode depsues. Mi no por a haci nada. Mi tabata vulnerable”. Y finalmente e punto mas interesante:” Mi no tabata permiti pa comunica cu prome minister. Mi no ta un politico. Nan tabata haci loke nan tabata kier. Mi tabatey pa pret (spek en bonen:red).
MAS PROBLEMA
Huez a cuestiona Besaril y Ling tambe riba nan uso di fondo, ora di compra di muebles pa Besaril, compra di alarma pa e cas, remodelacion di e jardin, uso di trahado riba contract na Aruba, y mas. Diabierna mainta, fiscal ta presenta su rekisitorio, den cual e lo exigi e respectivo castigo, pa despues e abogadonan di Ling y Besaril presenta nan defensa.
ORANJESTAD - Diahuebs corte a trata e caso cu ta carga e nomber di 24Rose. E hues a condena N.M.M.U. di nacionalidad Colombiana di 37 aña y biba na Corsou, na 2 aña y mei di prison (30 luna) pa traficacion y contrabanda di hende . Aki ta trata di cinco victima Colombiana. E presidente di Hof a expresa explicitamente su aprecio pa e dossier cu a ser construi cu hopi cautela.
ORANJESTAD – “Cu e declaracion aki (di Ministerio Publico riba e caso de Meza:red) por confirma cu OM ta mas bruha un bol'i hilo”, tabata abogado mr Desiree Croes pa noticiacla, diahuebs merdia, reaccionando riba e articulo di Ministerio Publico riba e caso di su cliente Mike de Meza.
ORANJESTAD – “Actualmente no tin ningun persecucion andando contra e peticionario. Tampoco el a wordo deteni, ni invita pa wordo scucha como sospechoso. Eseynan lo ta e momentonan caminda un sospechoso mester wordo poni formalmente na haltura cu e ta wordo sospecha of acusa di comete un delito penal. Esaki ta aplica pa tur ciudadano cu ta sospechoso, incluso p’e”, tabata e prome reaccion di oficina di Ministerio Publico via un comunicado. “ . Ministerio Publico no ta mira ningun motibo pa kita di e norma aki den caso di e peticionario en cuestion. Pa e motibo ey, Ministerio Publico ta para riba cu e peticion mester wordo rechasa”, e comunicado ta sigui bisa.
ORANJESTAD – Corte ta tuma decision aki un siman, den e caso cu parlamentario Mike de Meza a entama contra Ministerio Publico, pa e instancia aki divulga pakico e (de Meza) ta un sospechoso oficialmente di ley. E caso a keda trata tras di porta cera, pues prensa no tabata permiti pa cubri e caso aki. Pero despues di e caso segun sr de Meza den un entrevista cu e emisora Magic FM diahuebs mainta, e la declara e.o. cu Ministerio Publico no por a contesta varios pregunta cu Huez a haci, y entre nan, e pregunta mas principal, esta pakico Ministerio Publico a ‘label’ su persona como sospechoso di ley, y tampoco si enberdad a informa prome minister Mike Eman, di e notificacion cu de Meza ta un sospechoso awor E noticia aki ta den proceso.
ORANJESTAD – Corte a rechasa e peticion di abogado di e ex chauffeur di ex prome minister Wever-Croes, esta S. Koolman, pa suspende su detencion preliminar relaciona cu acusacion di abuso sexual di menornan di edad. Esaki kier men cu Koolman mester keda encarcela na KIA te ora cu su caso bin dilanti. Loke si a dun’e ta pa scucha 4 testigo, di cual uno ta un di e victimanan. E peticion tabata pa suspende e detencion, te ora cu e caso keda trata integralmente, posiblemente pa luna di september di e aña aki.
ORANJESTAD – Manera cu Noticiacla a presenta como primicia siman pasa, Corte di prome instancia a stipula fecha pa trata e caso cu candidato pa minister, Mike de Meza a entama contra Ministerio Publico. Abogado Desiree Croes a confirma cu e fecha mayan mainta, diahuebs 19 di juni pa 8’or y mei. Mester bisa mesora tambe cu e caso lo wordo trata tras di porta cera. Biaha pasa tambe ora cu a trata e caso di de Meza, pero contra DIMP, a bisa cu e lo ta tras di porta cera, pero despues a habri esaki pa publico limita.