ORANJESTAD – E eleccionnan na Aruba no ta trata solamente di cuanto voto un partido ta haya, pero tambe di con ta reparti e resto di asientonan. E sistema aki, cu ta basá riba e metodo di D’Hondt, ta lanta mas i mas pregunta tocante e realidad husto di e representashon final. Asina periodista Dick Drayer ta analisa e resultado di eleccion di diabierna ultimo. Segun Drayer, mientras cu partidonan grandi manera AVP y MEP ta beneficia di e metodo aki, partidonan mas chikito hopi biaha ta keda man bashi, hasta si nan tin sosten popular amplio. Esaki ta regarda un total di 16.957 voto cu mester a wordo redistribui. Si kita e votonan residual di e cuater partidonan eligi, 10.262 votador a perde nan voto contra un di e cuater partidonan eligi den parlamento.
MÉTODO D’HONDT
E metodo di D’Hondt, cu ta wordo uza na Aruba, ta parti e resto di asientonan a base di e promedio mas halto di voto pa cada asiento aloca. Esaki ta duna partidonan mas grandi un bentaha pasobra nan surplusnan ta pisa mas pisa den e distribushon. Esaki a sali na cla den e eleccion di diabierna. Tanto AVP como MEP a haya seis asiento completo a base di e cantidad di voto obteni. Pero ora cu a parti e resto di asientonan, e mayoria a bay pa e dos partidonan aki. Al final, AVP y MEP a haya nuebe y ocho asiento respectivamente, mientras cu partidonan mas chikito manera RAIZ y MAS no a haya ningun asiento at all, apesar di sosten significativo di votadornan.
SURPLUSNAN GRANDI
Compara esaki cu un metodo alternativo, manera esun di surplusnan mas grandi. Bou di e metodo ei, asientonan residual lo wordo aloca na partidonan cu e votonan mas grandi cu a sobra despues di aloca e asientonan completo. Den e sistema ei bo no mester gana un asiento riba bo mes forsa, manera cu e metodo di d’Hondt y e cualificacion specifico di un asiento riba bo mes forsa.
Den e scenario di e surplusnan mas grandi, partidonan manera RAIZ, MAS y hasta A21 lo a haya un asiento. E reparticion e ora ey lo a mustra diferente: AVP y MEP lo a haya menos asiento restante, mientras cu partidonan mas chikito lo tabata miho representa den parlamento. Esaki lo duna un bista mas husto di e diversidad di preferencia político riba e isla.
CORSOU
E tencion entre stabilidad i representatividad ta bira mas cla ainda ora nos wak Corsou. Eynan, den e ultimo eleccionnan, mas di 24 mil hende a vota pa partidonan cu finalmente no a drenta Parlamento. Esei ta mas cu e cantidad di voto cu e partido mas grandi, MFK, a obtene riba su mes. Toch MFK awor ta goberna cu cinco asiento yen y cuater restzetel, casi mitar. Ta surgi e pregunta si por yama un resultado asina un berdadero mandato di parti di pueblo. Ehempelnan manera esaki ta mustra con un sistema cu ta faborece partidonan grandi por conduci na un sentido di inhusticia i exclusion bou di un gran parti di e electorado.
PARTIDO CLAVE
Na Aruba e debate tocante e sistema di restzetel ta birando mas y mas relevante awor cu FUTURO a surgi como un partido clave. Pa un partido cu ta relativamente chikito riba su mes, pero cu tin hopi influencia, e por ta atractivo pa boga pa un sistema mas husto. Un sistema cu ta duna partidonan mas chikíto un chens mas grandi di gana asientonan residual por garantisa representacion mas diverso i fortalece un sentido di hustisia bou di votadónan.
E pregunta cu Aruba mester haci su mes ta: ‘nos kier un sistema cu ta garantisa stabilidad politico dor di faborece partidonan grandi, of nos kier un sistema cu ta haci husticia na voz di cada votador’? Al fin i al cabo, democracia ta tur cos tocante representacion, i ora un cantidad grandi di voto no ta wordo combertí den asiento, confiansa den e sistema ta bou di presion. Segun Drayer, kisas ta tempo pa Aruba examina e sistema di asiento residual actual y opta pa un metodo cu ta cuadra miho cu un proceso democratico husto y inclusivo.
Kisas FUTURO – como un partido chikito – por haci un caso pa esaki durante e formacion, pasobra nunca MEP y AVP a haci’e un issue. I no culpa nan, dicon nan lo hacie?
ORANJESTAD – Baby Beach, e parti mas oost di Aruba ta haya un restaurant acerca. Minister Demisionario Dangui Oduber dialuna mainta a informa cu pronto e destaho publico pa construccion di un restaurant mas na Baby Beach lo bai na vigor. E proyecto di restaurant aki ta forma parti di e masterplan di Sero Colorado.E mandatario, den un reaccion cortico pa Noticiacla, a clarifica cu esaki ta bira un di tres restaurant eynan, ubica unda antes tabatin un kiosko entre e area di tennis courtnan.
ORANJESTAD – Minister Demisionario Dangui Oduber a informa cu dos proyecto crucial pa cu e producto Aruba, cual ta Eagle Beach Fase 1 y 2, a keda cla y a wordo entrega. Di biaha ta start cu tur tramite pa e Fase 3 cuminsa awo den 2025, cual proyecto tawata tin varios luna caba den preparacion.
ORANJESTAD - Durante dianan 13 te 15 di januari 2025, Aruba tawata Cede di e Conferencia anual di Ombudsman di Reino. Durante e conferencia, e Ombudsmannan, e Defensornan di Pueblo, a dialoga tocante e desaroyonan mas importante pa Reino y relevante pa e trabou di Defensor di Pueblo. Diaranson mainta, Vice Premier Xiomara Maduro a ricibi e Defensornan di Pueblo na Bestuurskantoor unda a dialoga riba varios punto importante di e trabou di un Defensor di Pueblo.
ORANJESTAD - Minister Dangui Oduber a aproba pa Primary Care Aruba (Fundacion Cuido Primario Aruba) keda reconoci como un "zorginstelling". Esaki ta un entidad oficial cu por brinda servicio den sector di cuido na Aruba.
ORANJESTAD - Gobierno di Venezuela a tuma accion contra Representacion di paisnan Europeo na Venezuela entre otro Hulanda, Spaña, Italia, Reino Uni, Suisa y a limita embahadanan na 3 diplomatico. Asina oficina di relacion exterior di Aruba (DBB) a informa diamars atardi. Segun e informacion, embahador di Reino Hulandes y dos persona acredita so lo keda na traha na Embahada, hunto cu e staff local. Demas personal Hulandes lo mester sali di Venezuela dentro di 48 ora. Pues e accion ta solamente trata di reduci e personal diplomatico na e momentonan aki.