Dia Mundial di Oceano 2023,ta tempo pa pone atencion na e oceano

Dia Mundial di Oceano 2023,ta tempo pa pone atencion na e oceano

Posted on 06/8/2023 9:51 am AST | Updated on 06/8/2023 9:52 am AST

ORANJESTAD - Dia Mundial di Oceano ta un dia observa mundialmente tur aña riba dia 8 di juni. E dia aki ta dedica pa eleva conscientisacion di e importancia di e oceano y pa promove un maneho sostenibel di e recursonan cu e ta duna asina hopi na henter mundo. Mientras cu Aruba un isla chikito den Caribe, nos ta rondona completamente pa lama y di e oceano, esaki ta haci cu e dia aki ta uno ainda mas importante pa nos isla. Pa celebra e dia aki y pone luz riba dje, Nacionnan Uni a bini cu e tema ‘Planeta Oceano, e marea ta cambiando’. Na ingles, Planet Ocean: the tides are changing. Cu esaki ta busca pa splica cu e nivel di lama pues e marea halto of abou a bin ta cambiando. United Nations (UN) tin planea un evento virtual na unda lo pasa e programa cu ta tuma lugar na headquarters di UN riba e dia aki. Directie Natuur en Milieu (DNM) ta invita un y tur pa sigui e livestream event aki cu ta importante pa participa. Asina por  haya sa kico tur ta e esfuersonan necesario pa cu e oceano y cualnan ta su reto y potencialnan.

Nacionnan Uni ta uni forsa cu esnan cu ta tuma decision, manera: cientificonan, sector priva, y representantenan di sociedad civil pa asina yega na e decisionnan necesario pa pone e oceano na prome lugar. 

Hopi biaha ta un area cu no ta explora of papia di dje paso tawata uza lama solamente pa extrae recursonan for di dje, manera piscamento na escala grandi, no ta respet’e y ta causa daño na dje pa medio di oil spil, polucion y contaminacion di plastic. 

E oceano ta cubri mayoria di e planeta tera. Ta solamente un parti chikito ta explora y e ta keda un mundo misterioso. Aunke cu humanidad ta depende di dje y su influencia ta enorme den bida diario, e oceano ta haya solamente un parti chikito di nos atencion y recursonan. 

Aki ta un lista dicon a yega tempo pa pone e oceano na prome luga:

1.      E ta di importancia economico (Economic Importance): Aruba su economia ta depende principalmente di turismo y e oceano tin un rol vital pa atrae turista. Aruba su beachnan y lama ta bunita, e awa ta transparente, e bida marino y su accesibilidad  ta atraccion pa turista. DNM ta promove e World Oceans Day y e livestreaming event di UN, asina Aruba por wak con ta pone enfasis riba e importancia di compromete pa preserva y proteha e bida marino cu ta contribui na un turismo sostenibel cu ta sostene e economia.

2.      E biodiversidad marino. E lama cu ta rondona nos isla ta cas pa un cantidad di bestianan marino. Y tambe ta brinda ecosistemanan diverso manera e rifnan di coral, yerbanan di lama y matanan di mangel. E ecosistemanan aki ta forma habitat pa diferente sorto di pisca y otro organismo pero tambe riba tera ta forma habitat pa parhanan. Cu observacion di e dia aki dedica na e oceano ta enfatisa e necesidad di conservacion manera e Marine Protected Areasnan di Aruba cu Fundacion Parke Nacional (FPNA) ta haciendo.

3.      Resiliencia di cambio di clima. Cambio di clima y e impacto asocia cu esaki ta por ehempel cambio den nivel di lama y cambio den temperatura den oceano cu ta impacta e bida marino y Aruba no ta un excepcion. Manera por ehempel coralnan cu por haya malesa y muri. Pa pone enfoke riba e tema aki, ta bon pa promove con ta mitiga e problemanan asocia cu cambio di clima pa asina ta mihor prepara y ta resiliente na esaki. Protehando e oceano y e ecosistemanan ta contribui na resiliencia di nos costanan y e comunidad henter.

4. Piscamento sostenibel.  Aruba tin un mercado di piscamento cu ta un industria importante y ta un manera di sostene calidad di bida pa hopi. Practicanan di piscamento cu ta sostenibel ta crucial den termino largo. Dia mundial di oceano ta sirbi pa promove practicanan di piscamento cu ta responsabel y ta importante pa mantene populacion di pisca den condicionnan sano. Esakinan ta por ehempel uza redanan cu ta cuadra cu ley, no pisca piscanan chikito cu falta pa crece ainda, tampoco no susha nos lama.

4.      Polucion di plastic den e oceano: Manera cu a trece dilanti en conexion cu Dia Mundial di Medio Ambiente, polucion di plastic ta un tema cu ta urgente mundialmente y Aruba su lama tambe ta enfrenta problema di microplastics na nos costanan. E tema di Dia Mundial di Oceano hunto cu esun di Medio Ambiente pa combati polucion di plastic ta pa encurasha gobiernonan, individuonan y negoshinan pa tuma accion pa reduci desperdicio di plastic, door di promove reciclahe y preveni single-use plastic y bini cu alternativanan sostenibel pa plastic.

E yamada ta keda na comunidad henter pa participa na e livestream event cu ta awe riba Dia Mundial di Oceano. 

Por tambe host un screening event unda por trece un grupo hunto pa wak esaki y despues elabora riba algun topico di discusion na nivel local of internacional.

E livestream event ta activo diahuebs juni 8, 2023 di 10’or di mainta te 1:30’or di atardi via e website; www.UNworldoceansday.org of via UN Web tv. E oportunidad aki ta duna cada un persona e informacion importante di nos oceano. Esaki ta pa duna oportunidad pa ta envolvi den combersacionnan y accionnan cu ta contribui na e esatado saludabel di e oceano y Aruba su lama pa futuro. Por bishita e Facebook pagina di dnmaruba pa tur e informacionnan cu ta pertenece na e topico importante aki na unda ta duna e oceano y lama su atencion debido. Feliz Dia Mundial di Oceano 2023.

 

  • HOH: Ocupacion di cama poco poco ta bek na normalidad na hospital

     HOH: Ocupacion di cama poco poco ta bek na normalidad na hospital

    ORANJESTAD - Horacio Oduber Hospital ta comparti cu comunidad di Aruba e cifranan pa loke ta luna di maart 2024. E cifranan aki banda di brinda transparencia y informacion ta duna comunidad di Aruba un indicacion di cuanto pashent Hospital ta atende mensualmente, cuanto operacion ta tuma luga, pero tambe cuanto donacion di sanger a tuma luga na Bloedbank y mas. 

  • Stampiaaruba cu exposion di stampia na Aruba pa celebra 17 aniversario

    Stampiaaruba cu exposion di stampia na Aruba pa celebra 17 aniversario

    ORANJESTAD - Stampiaruba ta cumpli 17 aña di existencia e aña aki, pa cual motibo Stampiaruba kier laga pueblo sa cu “stampia” t’ey keto bay pa basta tempo.

  • Oficina principal di DIMP ta cera awe diaranson pa mantencion

    Oficina principal di DIMP ta cera awe diaranson pa mantencion

    ORANJESTAD – Departamento di Impuesto ta   su oficina principal na Camacuri lo ta cera pa publico diaranson, dia 24 di april 2024. Esaki ta debi na trabounan di mantencion necesario na e edifico. Mientrastanto Departamento di Impuesto kier sigura cu ta sigui brinda servicio na publico sin interupcion. Siguientemente ta sigui un skema di e servicionan.

  • Den cuadro di reposicionamento, FPNA ta cambia su nomber pa Aruba Conservation Foundation

    Den cuadro di reposicionamento, FPNA ta cambia su nomber pa   Aruba Conservation Foundation

    ORANJESTAD – E organisacion independiente di conservacion di naturalesa conoci como Fundacion Parke Nacional Aruba (FPNA) ta usa e ocacion mundial di Dia di Mama Tera pa revela su transformacion pa Aruba Conservation Foundation (ACF). E transformacion akinan ta encera un nomber nobo, un logo, y identidad visual nobo cu ta alinea na e direccion strategico di e organisacion como un organisacion moderno di maneho di conservacion y alavez ta alinea na e necesidad actual pa conserva naturalesa di Aruba. Asina, e organisacion ta despedi di ta un organisacion tradicional di maneho di parke cu hopi a bin ta conoce pa mas cu 20 aña.

  • Parlamentario Ryçond Santos Do Nascimento ta invitado den Noticiacla LIVE awe nochi

    Parlamentario Ryçond Santos Do Nascimento ta invitado den Noticiacla LIVE awe nochi

    ORANJESTAD – Parlamentario independiente Ryçond Santos Do Nascimento ta e invitado den e programa Noticiacla LIVE diamars anochi pa 9’or. Recientemente a cumpli un aña cu e parlamentario a distancia su mes di e partido berde AVP y a declara su mes independiente. Un aña despues ta toca temanan general y specifico cu e parlamentario. Un programa sigur interesante y al caso, cu periodista Tito Laclé. No perde!. Esaki riba tur Plataforma di Noticiacla, manera e Facebook page, website y e app.

  • AZV: Contracto cu dentista Mayra Rosales ta termina

    AZV: Contracto cu dentista Mayra Rosales ta termina

    ORANJESTAD - Organo Ehecutivo AZV a informa tur asegurado inscribi cerca dentista Mayra Rosales pa tuma nota cu e contracto entre OE AZV y dentista Mayra Rosales ta finalisa 30 di april 2024. Den caso cu tin un cita despues di 30 di april 2024, lo e asegurado mester tene cuenta cu e cita aki no ta wordo cubri mas door di OE AZV. Ta gradici dentista Rosales pa su añanan di servicio cu el a brinda na e aseguradonan di AZV. Tur clase di exito tambe ta e deseo di OE AZV pa dentista Mayra Rosales cu e continuacion di su practica priva.

  • Zulo
  • Alpina
  • Powered by SETAR