Scirbi pa Tito Laclé
E aña aki, mescos cu tur aña, ta parce cu no por tin un carnaval na Aruba sin polemica, sin ‘bomboshi’ of ‘bululu’. Bo por scohe un di e palabranan aki, cu mas ta pas pa e tema aki. Pero, e esencia ta keda cu ta mustra cu no por tin un temporada carnavalesco sin problema. Y e liña cora ta keda e diferencia eterno di comparacion entre dos diferente fundacion encarga cu direccion di nos carnaval. Antes conoci como Stichting Arubaanse Carnaval (SAC)), y pa e ultimo 10 añanan Stichting Maneho di Aruba su Carnaval (SMAC). Y ta depende ki banda bo ta para, pa por husga y analisa e situacion aki. SMAC, of SAC. E diferencia den e palabra ta solamente un letter, pero e organisacion ta parce di ta un cambio basta ‘radical’, of por lo menos asina e kier mustra di ta.
Den pasado pues tabatin e fundacion SAC, cu a dirigi carnaval pa 60 di e 71 añanan cu e carnaval ta existi na Aruba. SMAC apenas ta cumpliendo su di 10 aniversario, pero a haci suficiente ‘cambio’ cu hopi ta haya cu sea a mehora e temporada of ta causando e ‘bomboshi’, ‘bululu’ of ‘polemica’. Inicialmente no a haci mucho cambio drastico, sino ‘simplemente’ cambia cierto fechanan di eventonan crucial, añadi algun evento, y elimina otro cu a sinti cu no tabata di su tempo mas. Y asina mes cada cambio a sinti su resistencia, protesta y of aceptacion. E aña aki, esaki no tabata diferente. Apenas 20 dia den e aña nobo y cu e temporada di Carnaval faltando ainda 6 siman completo di actividad, e fin di siman aki nos a conoce e bululu mas grandi y diferente. ‘Ken ta corona Reina. Un gobernante of un comerciante’? Y pakico no ta transmiti e eleccionan mas ‘gratuitamente’ via television, pero kier ‘forza’ tur hende paga via e sistema di Pay Per View, (PVV), pa wak e eleccion. Y mesora esaki a haya un tinte politico, ora cu minister di Cultura Xiomara Maduro a dicidi di reacciona riba su pagina di Facebook, halando atencion di SMAC den un intento pa ‘recorda’ e fundacion kico ta kico, y ken ‘realmente’ ta responsabel pa Carnaval na Aruba. E argumento di SMAC tabata cu mirando cu kier inova y mas importante injecta placa den Carnaval, kier a duna e patrocinador nobo y esnan existente, un beneficio agrega, den forma di laga e persona of instancia ‘corona’ un candidato of ganador di evento, pa asina duna e sponsor, e cobertura publico necesario cu ta bin cu un evento asina. E mester ta un balor agrega pa e comerciante of instancia cu djis un ‘danki’ na final di e temporada. Y acerca ,SMAC lo a informa cu pa varios aña, gobierno no a aporta financieramente na Carnaval. Y pesey awor kier haci e cambio aki di envez di un gobernante corona un reina, laga esaki den man di un of otro comerciante of instancia cu si a coopera financieramente. Rapidamente e minister en cuestion a recorda SMAC cu mientras cu porta no a duna placa ‘cash’, no mester lubida cu tur e instancianan cu ta resporta bou di gobierno manera DOW, DIP, KPA y otronan, ‘ta’ aporta tur aña y esey tambe ta costa placa. Placa cu nan no ta cobrando SMAC. Pues, cu SMAC mester ‘watch out’, kico nan ta papia. Ademas, e parti di television tambe a keda critica pa e mandatario, argumentando cu no por ta asina cu e canal considera como ‘nacional’, Telearuba, ta hinca su curpa den algo asina djis pa placa. E minister no a keda nada contento cu e hecho cu diripiente, pueblo no tin acceso mas gratis na un evento asina fundamental y cultural. SMAC na su turno, a splica cu e ta un forma di genera fondo pa SMAC tambe, y e sponsor principal, cu ta SETAR den e caso aki. E dos temanan aki a haya e atencion necesario di ambos banda, unda cu SMAC a haye ta ‘draai bek’ un di e desicionan, esta pa laga un comerciante corona e Reina Grandi, y a duna e honor ‘bek’ na e prome minister. E otro tema, e transmission di e eleccion, si no a cambia y esnan cu no tabatin PPV, a keda sin wak e LIVE. SMAC a informa cu e eventonan despues lo ta disponible via canalnan di youtube, esta cu no cu ta keda sin wak e at all, sino solamente no por wak e ‘en bibo’. Tanto SETAR como SMAC lo a pone e progamanan disponible despues. Pero e critica tabata cu pueblo mester tin acceso na e certamen en bibo, y cu no tur hende tin e chens di bay wak e personalmente, manera esnan den hospital, den exterior, of den cas di cuido. Ademas, e suma ta considera como halto, y cu no tin e fondonan aki. Di otro banda, tabatin critica esnan cu tabata critica e suma, cu si e suma ta halto, ta gaste si (y mas ainda) na otro cosnan cu no tin prioridad di prome necesidad. Pues, mester keda consecuente si. Y cu e areglo aki ta algo cu ta moderno y ta pas den e temponan aki, esta pa comercialisa esaki. Esaki ta forza tambe pa e producto ta di mihor nivel, pa por ofrece algo bon, cu por cobra pe. Ta keda algun actividad mas cu tambe lo ta televisa, estilo PPV, pero no ta conoci si aki tambe presion lo pone un of otro ‘sucumbi’, y dicidi cu ta habri esaki pa pueblo.
Hecho ta cu ta parce cu na Aruba, no por tin un carnaval, sin problema, sin polemica, bululu of bomboshi. Nos gusta. Ta nos ‘cultura’.
ORANJESTAD – Un dia despues di a bishita Aruba, e barco crucero Rotterdam di Holland America Line, a raporta un brote di malesa gastrointestinal riba su nabegacion actual cu mas cu 100 pasahero malu abordo. Di acuerdo cu e Centronan pa Control y Prevencion di Malesa (CDC), Rotterdam di Holland America Line tin 107 invitado malo abordo di su biahe actual cu a sali dia 2 di februari 2025. Segun informe, 12 miembro di tripulacion tambe ta malo.
BOGOTA – Un grupo di ciudadano Colombiano a keda deteni pa agentenan di imigracion.Esaki segun e portal pluralidadz.com. Segun e relato, no ta specifica mucho si di ki tempo esaki a sosode ni cu cuanto hende. Solamente cu un grupo di agente di biahe Colombiano a raporta di ta victima di trato inhusto y arbitrario di autoridadnan di inmigracion di Aruba. Loke ta hala atencion, ta cu e accion aki a logra hala atencion di medionan Colombiano, poniendo un tinte negativo riba nos servicio di imigracion.
ORANJESTAD - Diaranson 13 di Februari 2025, Wikipedia riba Aruba lo lansa oficialmente cu un evento di apertura na Biblioteca Nacional Aruba. E proyecto aki, cu ta dura 18 luna, tin como meta pa educa e comunidad local riba e poder di Wikipedia, forma un comunidad activo pa comparti conocemento, y mustra e herencia rico di Aruba riba un plataforma global.