W’STAD/DEN HAAG - Minister Hulandes demishonario di Klima i Energia, Rob Jetten a anunsiá durante un reunion di e komishon fiho di Relashonnan den Reino di parlamento Hulandes ku na 2025 ta organisá e di dos konferensia di klima di reino na Kòrsou. Esaki despues ku e promé konferensia a tuma lugá na mei 2023 na Aruba. El a katalogá e promé konferensia sumamente eksitoso ku partisipashon di diferente pais den region. E ta interesante mirando cu na mei na Aruba Jetten a informa Noticiacla cu e interes pa asuntonan di Clima ta casi nulo, pasobra tin problemanan mas importante cu esey pa atende. Asina mes, ta sigui tene e conferencianan.
Huntu ku islanan BES, Kòrsou, Aruba i St. Maarten Hulanda a palabrá na 2023 ku lo kana huntu denter di un sierto kuadro pa yega na kompartí konosementu i koperashon riba tereno di klima i energia. Segun Jetten a splika tin un diferensia grandi entre e paisnan den Karibe ora ta hiba diskushon riba e tópiko di klima.
“St. Maarten ta mas konsentrá riba kon ta sobrebibí un posibel próksimo orkan miéntras ku Aruba i Kòrsou su enfoke ta riba transishon di refineria pa posibilidatnan nobo i moderno. Sektor turístiko ta pone énfasis riba desaroyo di un ekonomia “green” i “blue” pa asina logra mantené un turismo di kalidat den futuro miéntras hóbennan ta mas preokupá riba uso di plèstik i e impakto ku esaki tin riba medio ambiente.”
Ku otro palabra Jetten ta bisa ku e diskushon riba klima den Karibe ta diferensiá hopi for di esun na Hulanda. Pero tòg e ta kere ku Hulanda por yuda Kòrsou, Aruba i St. Maarten riba e tópiko aki ku por ehèmpel kompartí informashon klimatológiko ku KNMI ta disponé di dje.
Den mesun rosea e minister demishonario ta rekonosé ku tin hopi konosementu serka organisashonnan lokal kon mas mihó atendé ku kambio di klima. “Caribbean problems need Caribben solutions, nan ta bisa i mi ta kere ku bèrdat nos mester bini ku plannan kla skibí for di Hulanda pa implementá riba e islanan sino mas bien wak kon a base di kondishonnan lokal ta mihó pa hasi esaki, por ehèmpel ku konservashon di Palunan di Mangel.”
Mas aleu el a indiká ku for di Hulanda por wak tambe kon plataformanan nashonal di klima por tin pensamentunan ku por yuda e islanan den Karibe kuné. “Importante ta ku mester evitá ku ta surgi un diskushon sin fin riba e tópiko di klima sin ku ta hasi algu konkreto.”
Otro punto segun Jetten ta ku lo pidi TNO pa hasi un investigashon konkreto riba kiko mester na material i invershon pa realisá e transishon energétiko pa Kòrsou, Aruba i St. Maarten. Esaki igual ku e instituto a hasi pa islanan BES kaminda ya kaba ta trahando dirigí pa yega na 80 porshento di produkshon di energia bèrdè i ku den futuro esaki mester bira 100 porshento.
Relashoná ku finansiamentu el a bisa ku proyektonan ku tin riba planki aworakí ta kompletamente rendabel i no mester di e fondo di SDE++, pero manera a eksperensiá na Hulanda unabes ku e transishon kuminsá e ta trese otro retonan kuné manera un kargo mas pisá riba ret di koriente eksistente i den e kuadro aki gobièrnu Hulandes via e fondo di SDE++ por yuda pa hasi e invershonnan nesesario pa mengua e efektonan negativo ku esaki ta trese kuné. NOTA: Texto ta scirbi den Papiamento fonetico di Corsou.
DEN HAAG – Den forma di protesta, Aruba a keda afo di e Comitee di Conmemoracion Pasado di Sclabitud cu a keda presenta awe oficialmente na prensa na Hulanda. Noticiacla a compronde for di biaha pasa na november di 2023 cu e minister di cultura demisionario di Aruba Xiomara Maduro a protesta pa e forma con Hulanda tabata trata Aruba, riba tema di refinanciamento di e debe di Covid, a dicidi cu no ta participa na esaki. Un decision cu prome minister Wever Croes a sostene e tempo ey. Di un banda tabata trata Aruba malo cu e tema ey y di otro banda tabata kier cooperacion cu e comision aki. E tempo ey e la dicidi cu no ta participa den esaki. Awe diamars e comision a keda formalisa y presenta pa medio di un comunicado extenso, cu representantenan di tur e islanan, menos Aruba (y Surnam). Den e relato oficial, ta mencona cu e ‘representacion di Aruba ta den preparacion’. Tur e islanan a presenta nan representante, menos esun di Aruba.
DEN HAAG – Creando un posibel crisis gubernamental, lider di partido PVV Geert Wilders a bisa di lo baha gobierno si cambia leynan di asilo. Fraccion di PVV unanimamente a dicidi di no acepta ‘ningun cambio’ den e leynan di asilo di Minister Marjolein Faber. Lider di partido Geert Wilders a bisa esaki awe tardi. Si un otro partido, manera NSC, kier cambia esaki, ‘ta fin pa e gabinete aki’.
DE BILT - KNMI a amplia mas ainda su codigo heel pa condicionnan slip debi na sneeuw pa anochi di dialuna pa diamars. E codigo di advertencia ta na vigor den casi henter e pais, cu excepcion di Limburg y e Islanan Wadden.
DEN HAAG – Na Arubahuis, a tuma lugar un ceremonia pa instala oficialmente e prome miembronan di e “Studenten Commissie Aruba” (SCA). Esaki a sosode den presencia di Prome Minister demisionario Evelyn Wever-Croes, Minister Plenipotenciario demisionario Ady Thijsen, director di Gabinete di Aruba Joselin Croes, mentornan, representant nan di ministerio di OC&W y personal di Gabinete di Aruba.
DEN HAAG – “Nos ta percura pa keda cla prome cu 1 mei!” tabata palabra di prome minister Evelyn Wever-Croes for di Hulanda, refiriendo na e fecha riba cual Aruba mester entrega e concepto di ley di Reino na Parlamento di Aruba y Tweede Kamer riba e supervision financiero. Esaki e la bisa despues di a reuni cu Secretario di Estado encarga cu Relacion di Reino Zsolt Szabó. E prome mandatario ta na Hulanda pa reuni cu varios gobernante Hulandes e siman aki.
DEN HAAG - Diaranson dia 5 di februari, riba e prome dia di su biahe di trabou na Hulanda, Prome Minister Evelyn Wever-Croes a atende un presentacion na De Haagse Hogeschool na Den Haag, Hulanda. E presentacion di e studiantenan a trata di e materia di “Koninkrijkszaken” cu a a finalisa cu tareanan entre otro di Kabinet di Minister Plenipotenciario, Arubahuis.