Scirbi pa Tito Laclé
E wega di insinua, anticipa y specula a cuminsa. Ta trata aki di e formacion di e proximo gobierno di Aruba. Mirando e situacion actual, e wega ta mucho mas ‘interesante’ compara cu antes. Hopi factor desconoci ta yuda alimenta e hamber pa informacion y e tendencia di speculacion tambe. No obstante cu lo a impone un tipo di ‘radiostilte’ pa e partidonan politico den formacion, esaki ta parce dificil pa cumpli cu ne, mirando con cos ta ‘lora’ na Aruba. Na Hulanda, partidonan politico ta suficiente madura pa respeta un ‘radiostilte’ o sea un silencio ‘hermetico’ riba e topiconan di contenido, sin cu tin cu sucumbi pa ‘presion’ di publico, e achterban, of prensa mes. Si nan bisa algo mes, e ta asina general manera “e combersacionnan a bay den bon ambiente”. Pa tur puntonan “inhoudelijk” usualmente nan ta ‘monddicht’, y tur hende sa tambe e ora cu cualkier informacion cu sali, ta puro speculacion, sin ayudo di e politiconan mes. Pero speculacion den un proceso asina importante y delicado ta stroba mas cu e ta yuda. Pa cuminsa, e ambiente di formacion entre e partidonan ta wordo influencia door di esaki. Y esaki na su turno tin su impacto, si bo kier of no.
Memoria ta sirbi nos bon pa corda e episodio di ‘postema’ cu a causa problema entre dos partido politico aki na Aruba. Tabata un declaracion di ex-minister Mary Wever (dfm), pa ilustra con un partner di coalicion tabata comporta su mes. Claro, esaki a pone cu e partner ey a tuma asina tanto ofensa na e comparasion aki, cu el a resulta den un caida di gobierno. Pues ‘e postema a rementa’. E gabinete a cay ‘djis pa un declaracion haci’ na prensa, en bez di trata e asunto interno. Un otro problema ta cu ora partidonan haci declaracionan publico, cu tin cierto medionan di comunicacion cu ta saca esakinan for di contexto. E informacion ta wordo asina troci, cu e ta duna un storia ‘inocente’ full un otro version na final. Y depende unda y con e version ey yega na e oido di esnan envolvi den un negosacion, por set e tono y cu e consecuencia cu por ta uno ‘fatal’. A nota caba den e caso aki cu despues di cada ronda di combersacion, politiconan di e respetivo partidonan tabata ‘los’ informacion cu por tabata ‘dimas’, acopla cu ‘deseonan’ cu tabata wordo mira mas como ‘exigencia’, creando e bruhamento di tera innecesario.
Pa loke ta e formacion mes, mientras cu e programa di gobernacion mester ta e base pa e formacion, manera cu ultimo aki gobernador di Aruba a duna e partidonan explicitamente pa tene cuenta cu ne, e realidad sinembargo ta mas bien cu pueblo kier sa ‘ken ta haya kico y cuanto’, refiriendo na e cantidad di cartera di minister. E echo cu e contenido di e programa di gobernacion mester cubri ‘un desaroyo economico husto enfoca riba e costo di bida’, ta perde completamente den e ‘rancamento di siboyo’ aki. E discusion ta mas bien, ken tin derecho pa haya kico y cuanto, sin pone den perspectiva con ta atende cu e desafionan di nos pais y con lo paga pa esey. Tin un otro realidad tambe, cu ta cu for di comienso ora di trahamento di lista, den un di e partidonan tabata bisto cu e lider no tabatin control riba su integrantenan di partido. E la conduci cu mester a ‘bolter’ algun number pa satisface un grupo di e partido berde. Cu esaki den mente, tin e pensamento logico cu awor e control den e partido ey no ta mucho miho, alimentando e rumornan cu tin pelamento di siboyo, envez di un control madura interno, unda cu tur cos tin cu cana ordena y no ‘bruha’ manera cu e mustra di ta. Hopi hende ta kaweta pa sa y pa tende exactamente kico ta pasando internamente y con e partido ta atende cu esaki, pero ta netamente pa procesonan interno y delicado asina mester duna espacio na esnan concerni. Asina nos famianan ta funciona. Asina nos sociedad kier funciona den Reino.
Pa ilustra e punto di otro angulo, prome cu a nombra e formadornan mes oficialmente, tabatin rumornan cu e gobierno tabata forma caba. Esaki a resulta di ta leu di e berdad. E echo cu gobernador a duna e formadornan te dia 18 di otro luna pa bin cu un programa di gobernacion, ta un otro presion riba nan. Pasobra por a comprende cu un di e partidonan kier pa esaki ta hopi detaya pa evita cualkier mal comprendemento ora di sinta cu otro den un gobierno. No solamente mester traha un programa di gobernacion ‘hunto’, pero mester ta cla cu un lista di persona capacita pa bira minister. Ta dificil pa kere cu nan lo no keda cla cu e reparticion di cartera pa e fecha stipula, corda pa cu e screening mes di e candidatonan pa minister. E screening pa formador (cu ta un screening ‘menos rigoroso’) mes a dura 3 siman.
Tambe loke no ta yuda ta cu di otro banda, e otro partido den contienda, enbez di sinta keto, y warda e desaroyo, activamente ta alimentando un tension innecesario door di manda mensahe publico riba e situacion. Ademas, ta tumando decisionnan di gran impacto cu no a ni anuncia durante di campaña y ta tuma tur hende di sorpresa. Ta mustra manera tin un falta di control riba esnan pafo, considera como e ‘achterban’, pero ta lanta duda tambe si e gobierno no ta peca contra su estado demisionario. Entrante diasabra awor, e partidonan cu ta negoshando, tin 1 luna pa keda cla cu tur cos (cu excepcion di e screening di ministers). Mientrastanto, nos por solamente desea nan forza, sabiduria y sano huicio, pa nan bin cu un programa di gobernacion cu ta bon pa nos isla, y no solamente un reparticion di cartera cu ta bon pa e partidonan y personanan cu ta bira minister. Afterall, bo a scohe pa ta un sirbido di pueblo, no sirbido personal. Tik Tok.. holoshi ta cana..
ORANJESTAD – Minister di finanza demisionario Xiomara Maduro a contesta presidente di Parlamento Gerlien Croes dialuna, cu no mester tin ningun excuse pa trata e presupuesto 2025. E la reacciona despues cu siman pasa Croes a indica cu ta wardando riba Gobierno, pa por trata e presupuesto pasobra Gobierno ainda falta pa manda cierto documetonan. For di e contesta di Maduro por compronde cu Gobierno a manda tur cos caba. “Desde siman pasa e contestanan di Gobierno tambe a bay pa Parlamento, pues Presidente di Parlamento tin tur informacion pa asina por yama e reunion publico pa atende cu Presupuesto 2025” Maduro a bisa den un reaccion publico.
ORANJESTAD – “Nos a tuma nota tambe di menasa nan contra di Cuerpo Policial, y esaki sigur no lo ser tolera” tabata parti di un reaccion dialuna di minister demisionario di husticia Rocco Tjon na Noticiacla riba e caso lamentable di fin di siman unda cu un polis a tira un persona mata durante un persecucion. “ Na prome lugar kier manda palabranan di condolencia y forsa na famia di e fayecido”: e mandatario a cuminsa na bisa Noticiacla.
ORANJESTAD – Dialuna mainta a habri cu un confrontacion entre lider di fraccion di partido PPA Otmar Oduber y e presidente di Parlamento Gerlien Croes. Ora cu Oduber tabata hiba su disertacion durante tratamento di presupuesto di Algemene Rekenkamer van Aruba (ARA), e presidente a hala atencion di Oduber mirando cu e lo tabata desviando di e tema y a bay riba e aumento di botter di gas. Aki Oduber a irita y a mustra Croes cu e no por interumpie den un disertacion. Ademas a referi na e hecho cu Croes awor ta forma parti di e siguiente gobierno, cu ta culpable pa e aumento aproba. Esaki pasobra ta e minister actual Geoffrey Wever, cu lo forma parti di e proximo gobierno, ta responsabel pa e aumento. A keda un bay bin chikito entre e dos personanan aki awe mainta. Remarcable ta cu e segmento di e video aki ta poni riba e propio pagina di facebook di Parlamento di Aruba.
ORANJESTAD – Partidonan AVP y FUTURO a yega na un base di acuerdo pa traha hunto. Esaki ta e mensahe principal cu e formadornan Mike Eman y Gerlien Croes a informa Gobernador di Aruba SE Alfonso Boekhoudt diabierna mainta. Esaki ta confirma e noticia di ayera di noticiacla, cu a raporta cu tabatin huma blanco, usando e referencia na ora cu scohe un pontifice nobo, cu ta nifica den e caso aki cu partidonan realmente a haya otro pa traha cu otro. Ademas di loke a keda declara, a confirma cu lo bay forma un gobierno cu 7 minister, di cual 5 ta bay pa AVP y 2 pa FUTURO. Ken ta bira kico, ainda no ta conoci y awor lo traha riba esey. A mustra tambe riba e proceso nobo di screening, cu ta pone cu lo tuma mas tempo awor pa esaki keda cla y a pidi pa tene cuenta cu esaki. E proximo encuentro cu gobernador lo ta dia 18 di februari 2025 proximo, y e momento ey por duna un miho bista cuanto tempo mas lo dura prome cu por bisa miho pa ki tempo por papia di huramentacion di e gabinete nobo.
ORANJESTAD – Tin huma blanco pa loke ta e proceso di formacion di un gobierno nobo. Noticiacla a compronde cu inoficialmente e partidonan AVP y FUTURO a haya otro y ta cla pa formalisa nan acuerdo e siman aki. Inoficialmente pasobra e ta bira oficial te ora cu e keda presenta na Gobernador di Aruba, SE Alfonso Boekhoudt cu por sosode mayan diabierna despues cu e dos formadornan topa cu Gobernador. E detayes completo no ta conoci, pero loke si por bisa ta cu despues di un bay bin henter e siman aki, partidonan a keda cla si, y awor mester anuncia e lista oficial di cartera di minister, pero mas importante, e detaye di e programa di gobernacion di e gabinete. E no tabata un proceso facil, Noticiacla a compronde, pero, awor si ta cla y lo tin un gabinete nobo. Tin varios lista cu ta circula di e carteranan y ken lo bira e respectivo ministernan pa e respectivo partidonan.
DEN HAAG / ORANJESTAD – Prome Minister Evelyn Wever -Croes dciahuebs 6 di februari, a reuni y na e mesun momento cera conoci cu Minister President di Hulanda, señor Dick Schoof. Durante e reunion a trata diferente punto di interes, pero e prome punto cu e Premier Hulandes tawatin riba su agenda a trata e maneho financiero responsabel di pais Aruba. Riba esaki Prome Minister di Aruba a duna e mandatario Hulandes un relato detaya di tur e trabounan cu a haci y ta haciendo pa Aruba ta financieramente stabiel na e momento aki.