WILLEMSTAD - Hunta di Konseho ta preokupá pa e desaroyo di nivel di bienestar na Kòrsou. Den nan konseho riba presupuesto 2024 ta konstatá ku entre 2018 i 2021 poblashon di Kòrsou a baha ku 10 mil persona debí na e nivel di bienestar ku a bai atras.
E hunta a konsehá gobièrnu pa drenta den konsulta ku partnernan sosial pa tuma medidanan indiká pa evitá ku pobresa a sigui oumentá na Kòrsou i alsa kalidat di bida. Sin di ta disponé di sifra Hunta di Konseho ta konstatá ku faktornan manera nivel di desempleo, desaroyo di forsa di kompra, kresementu ekonómiko, kalidat di enseñansa, stabilidat di fondonan sosial, mentalidat di trabou, tarifa di komodidat i infrastruktura ta motibu ku e nivel di bienestar a bai duru atras.
Debí na e situashon aki famianan ta kai den un spiral negativo.
Falta di medio ta motibu ku mayornan no por krea un klima di bida adekuá pa nan yunan ku tin komo konsekuensia ku muchanan no ta kaba skol i/òf un degradashon total di e nivel di enseñansa. Esaki tin efekto riba e nivel di enseñansa di e poblashon ku ta traha, loke na su turismo tin konsekuensia negativo riba invershonnan for di eksterior i produktividat di pais.
Un riesgo grandi ku na opinion di Hunta di Konseho gobièrnu ta para insufisientemente ketu na dje den presupuesto 2024 ta esun di ENNIA. Na opinion di e hunta no ta aseptabel ku gobièrnu por djis menshoná den e memoria di aklarashon ku ta orientá e diferente posibel solushonnan pa Ennia.
Ta konsehá gobièrnu tambe pa den e presupuesto di mas aña menshoná kon ta bai atendé ku e riesgo. Tambe ta konsehá gobièrnu pa duna un bista kiko ta bai hasi pa den futuro evitá kasonan similar i kon ta bai fortifiká Banko Sentral den nan supervishon riba institutonan finansiero.
Mas aleu Hunta di Konseho ta konstatá ku apesar ku presupuesto 2024 ta di mihó kalidat kompará ku presupuestonan di añanan anterior, tòg tin puntonan ku mester sigui drecha. Hunta di Konseho ta konstatá ku entre otro e memoria di aklarashon riba e presupuesto ta skibí muchu den terminologianan general i no ta duna e informashon nesesario tokante e maneho di gobièrnu. Alabes ta konstatá un biaha mas ku ta “copy paste” hopi informashon for di presupuestonan anterior.
“Falta un tradukshon di e maneho den aktividatnan konkreto ku gobièrnu ke bai ehekutá i metanan ku ke logra.” Segun Hunta di Konseho e intenshonnan di maneho manera formulá no ta direktamente relatá na e sumanan grandi menshoná den e presupuesto 2024 i presupuesto di mas aña ni tampoko na e periodo di tempu ku gobièrnu ke logra realisá e plannan aki. Konsekuensia ta ku no ta bisto durante ki tempu ke ehekutá kua intenshon di maneho i tambe lo ta difísil pa evaluá despues kon a bai ku ehekushon di e maneho.
Alabes Hunta di Konseho ta konstatá ku den presupuesto tras di presupuesto ta menshoná e mesun intenshonnan di maneho òf aktividatnan ku ta nesesario pa realisá sierto meta sin ku ta indiká kon leu ta ku e prosesonan aki i kon gobièrnu ta pará den e intenshon i aktividatnan aki.
Pa e motibunan aki Hunta di Konseho ta konsehá gobièrnu pa sigui mehorá kalidat di presupuesto 2024 i entre otro indiká konkrétamente kon leu ta ku ehekushon di maneho i aktividatnan spesífiko pa realisá sierto meta. Den esaki ta importante pa formulá si ta intenshon pa ehekutá sierto maneho den fase i plama esakinan durante di un periodo di mas aña. Meskos ta konta pa e maneho i aktividatnan ku ta keda bini bèk den supsekuente presupuestonan: menshoná kon leu ta ku ehekushon di e esakinan, Hunta di Konseho ta bisa.
Relashoná ku ehekushon di paketenan di pais Hunta di Konseho ta rekomendá gobièrnu pa splika mas mihó kua gastu ta relashoná ku ehekushon di kua tarea menshoná den e paketenan. Segun e hunta no ta bisto si tin sufisiente medio finansiero na disposishon pa ehekutá tur e diferente proyektonan.
Alabes Hunta di Konseho ta konstatá un otro riesgo grandi pa presupuesto 2024, esta ku no tin un bista riba fakturanan ku ta drenta fin di aña i ku mester paga.
Segun ministerio di Finansa, na 2022 a drenta 90 mion florin na faktura na final di aña i tabatin solamente 30 mion reservá ainda pa paga faktura. Esaki por kousa ku na final di aña un presupuesto ku surplus ta bòltu bira unu ku défisit. Hunta di Konseho ta bisa tambe pa trese un solushon den e situashon aki pa asina alsa e konfiansa ku mester tin den e maneho finansiero. NOTA: Texto ta scirbi den Papiamento fonetico di Corsou.
WILLEMSTAD – Un total di 8 partido politico lo ‘midi forza’ diabierna awor, pa e proximo eleccion parlamentario. Loke ta notable, ta e despliege di material visual tur rond di Corsou. Mientras cu pa ley na Aruba ta prohibi pa pone material politico riba e.o. palo di luz, na Corsou, a usa netamente e forma ey pa desplega e bandera di partido y borchi.
WILLEMSTAD – Manera ya a bira konosí, djabièrnè último den oranan di anochi pastor Carlos a bolbe keda detené, despues ku djárason den oranan di mainta el a keda poné den libertat bou di vários kondishon ku e mester a tene su mes na dje. Entre nan ku e no tabatin mag di drenta den kontakto ku niun testigu den e kaso aki, òf persona ku ainda tin ku hasi nan deklarashonnan. Segun informashon ku Extra ta dispone di dje, Pastor Carlos no por a kontené su mes i a yama tur e persona involukrá den e kaso aki i instruí na nan kiko nan tin ku bai deklará. Pastor su telefòn a keda di tap, kaminda outoridatnan por a skucha e kòmbersashonnan i mes ora a hasi detenshon di pastor, mirando ku e no a sigui e regla i kondishonnan.
WILLEMSTAD - Korte di promé instansia kasi tur siman ta trata kasonan lamentabel di inmoralidat. Ta algu ku sigur ta lantando kabes aki na Kòrsou i ta halando hopi atenshon den sala di korte. Lamentablemente hustisia mester a pone man riba un ‘griffier’ di korte di kasonan penal ku ta traha den Kas di Korte aki na Kòrsou. Ta trata di un griffier hulandes ku ta sinta den kasonan penal banda di e wes. Aparentemente e akusashonnan ta hopi serio ku a pone ku a detené e hòmber akí inmediatamente. Segun e informashon dispone di dje, e hòmber hulandes akí ta keda akusá pa ‘verkrachting’ ku ta violashon seksual. Aparentemente tin hopi sekresia rondó den e kaso akí na tantu Kas di Korte komo den Ministerio Públiko. Investigashonnan ketu bai ta andando den e kaso akí ku sigur ta unu lamentabel pa ámbos organisashon ku ta para pa hustisia i sigur ta baha ku peso fuerte riba e tipo di kasonan akí. NOTA: E texto ta scirbi den Papiamento fonetico di Corsou.
WILLEMSTAD – Kuerpo Polisial Kòrsou ta investigando un posibel kaso di trafikashon di hende despues di un naufragio den kua dies persona a keda reskatá i un dama a fayesé. E boto, cu a bin di Venezuela, a bolter riba lama y a yena cu awa. E castawaynan tabata den peliger mortal te ora cu nan a wordo rescata den awanan teritorial di Curaçao.
HATO – Servicio Meteorologico Corsou a cuminsa cu instalacion di un stacion di weer nobo, ultra-moderno na Aeropuerto Internacional Hato. E stacion ta programa pa ta operacional pa fin di maart y lo provee datonan di weer den tempo real na control di trafico aereo 24 ora pa dia.
WILLEMSTAD.- Otro edishon di Weganan Interinsular ta kla pa start awe aki na Kòrsou. Esaki kaminda atletanan di Aruba, Boneiru i Kòrsou lo kompetí kontra otro den diferente ramo di deporte.