ORANJESTAD - Diahuebs mainta durante di un conferencia di prensa, Minister Maduro di Finansa hunto cu sra. Gomez-Pieters directora di Departamento di Impuesto DIMP y sr. Croes director di Departamento di Aduana, a haci uzo di e ocasion pa anuncia e cambio fiscal aki, pa splica riba e preocupacion cu recientemente a wordo vocifera y e critica cu a wordo lansa riba medionan social indicando cu Aruba lo ta pasando den un situacion di hiperinflacion. Minister Maduro a refuta e critica aki door di trece informacion corecto cu a wordo compila pa, entre otro, Departamento Economico DEACI y IMF riba e cifranan real di inflacion na Aruba den e ultimo añanan. Noticiacla no por a verifica ainda si e informacion aki di e minister ta corecto of no.
SEGUN MINISTER, NA ARUBA NO TIN HIPERINFLACION
E mandatario a splica cu hiperinflacion ta ora cu prijsnan di producto y servicio na un Pais ta subi di un manera incontrolabel den un periodo specifico di tempo. Generalmente e termino 'hiperinflacion' ta wordo uza ora cu e tasa di inflacion ta subi cu mas di 50% pa luna. Esaki ta pasa na paisnan unda cu un gobierno ta print mas placa pa paga su gastonan y esaki ta resulta den un demanda grandi cu ta surpasa e oferta y ta resulta den prijsnan halto. E minister a sigura cu “obviamente no ta e caso na Aruba, Gobierno di Aruba no ta manda print placa pa paga gastonan”. E mandatario a sigui splica cu e situacion di hiperinflacion ta conoci na paisnan manera Venezuela y Argentina, y no na Aruba.
Ademas, e minister ta sigura cu inflacion halto di 5.5% den aña 2022 no ta hiperinflacion. E ta sigui splica cu den aña 2022 Aruba a conoce un tasa di inflacion halto di 5.5% y un subida asina ta leu di indica un situacion di hiperinflacion. E subida aki a wordo ocasiona pa e importacion di inflacion di e paisnan di unda Aruba ta importa, cu a conoce subida grandi di inflacion. Prijsnan mas halto di producto petrolero cu ta subi gasto di transporte, gasto di vivienda cu ta subi door di subida di awa y coriente, y tambe cuminda y bebida no-alcoholico cu a subi di prijs. Esakinan ta locual a subi e tasa di inflacion den aña 2022 y nan no ta gastonan haci pa cambionan fiscal of gastonan di gobernacion. Ademas, segun e minister, den aña 2023 ta premira inflacion di 4.4% cu tambe ta leu di ta hiperinflacion
E ta sigui bisa cu pa aña 2023 DEACI a calcula basa riba nan modelo macro-economico MARUBA, cu Aruba lo conoce un inflacion di 4.4%, cu ta un cifra cu tambe ta keda leu di un situacion di hyperinflacion. Ta un inflacion cu ta menos cu esun den aña 2022 y ta basa riba e desaroyo di prijsnan riba mercado internacional, particularmente na Merca y Hulanda, na unda Aruba ta importa mayoria producto. Den aña 2023 Aruba ta concoce un subida di BBO di 1% y e cambio fiscal aki tambe tin su efecto inflatorio. Asina mes, DEACI ta premira un inflacion di 4.4% na Aruba y IMF ta proyecta un inflacion di 3.8% pa Aruba manera publica den e World Economic Outlook di April 2023. Tur dos ta pronosticonan di inflacion pa Aruba cu ta keda leu di locual ta cifranan cu ta mustra riba hiperinflacion.
E minister a bisa cu e ta lamenta cu ta crea 'hype' riba medionan social cu informacion cu no ta corecto. Specificamente pa un comerciante cu ta contene informacion incorecto cu na Aruba tin hiperinflacion. E mandatario ta bisa di ta compronde e preocupacion cu gastonan a subi debi na e situacion mundial di inflacion cu a presenta rond di mundo y cu ta afecta nos Pais tambe. Sinembargo e mandatario a sigui splica cu e no ta comparti e ponencia cu na Aruba tin hiperinflacion y cu esaki ta wordo causa pa e gobernacion of cambionan fiscal. E minister ta bisa cu e comerciante a hasta pone un ehempel di subida di prijs di paki di galiña, pa mustra cu lo tin subida grandi. Pero den un caso asina ta bon pa e comerciante acerca e 'wholesaler' tambe y puntra ta debi na ki factor ta subi prijs asina hopi. Sigur awo cu ta conoci cu prijs di fleta a baha, lo a spera cu prijsnan lo a cuminsa mengua y no bira subi mas hopi.
ORANJESTAD - E prome barco di fruta y berdura di Venezuela a yega Aruba dialuna. Asina prome minister di Aruba Evelyn Wever Croes a confirma diahuebs. E la recorda cu desde 1 di Mei 2023, Gobierno di Aruba a habri e frontera maritimo cu Venezuela y dialuna awor, dia 5 di Juni, e prome barco lo yega Aruba cu 15 ton di fruta, berdura y otro mercancia. Cu esaki ta habri e posibilidad di por importa fruta y berdura y otro mercancianan na prijsnan hopi mas barata for di Venezuela yudando asina pa rebaha costo di bida.
ORANJESTAD - nteres tabata grandi pa e di tres edicion di Finansas Den Mi Hogar, e biaha aki na Oranjestad. Despues di 4 sesion cu a enfoca riba con pa maneha bo finansas personal, e di tercer grupo di participante a ricibi nan certificado pa e curso Finansas den mi Hogar. E proyecto Finansas Den Mi Hogar a wordo organisa y financia door di Minister di Economia Minister Geoffrey Wever y desaroya y duna door di Fundacion Plan di Bida.
ORANJESTAD – Aruba ta participa cu un delegacion di no menos cu 13 persona den e proximo reunion Interparlamentario di Reino (IPKO) cu ta cuminsa diahuebs awor na Den Haag Hulanda. Noticiacla a haya confirma cu partido MEP tin 6 miembro, AVP 2, partido MAS, RAIZ y ACCION21 cada uno cu 1 miembro, y e dos parlamentarionan independiente Santos do Nascimento y Croes tambe lo tey. Y e griffier mr Herman Hek. Manera informa, e reunion ta cuminsa diahuebs 1 di juni y ta termina dialuna 5 di juni mientras cu 4 di juni ta bira un dia ‘liber’.
ORANJESTAD – E siman aki Minister di Enseñansa Endy Croes a reuni cu directora di Departamento di Enseñansa Aruba (DEA), Sra. Anne Marie Proveyer y Coordinerend beleidsmedewerker Caribisch Gebied di Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap di Hulanda, Sra. Mabel van Houten. E motibo di e encuentro aki ta pa firma e Slotconclusie cu a haci dia 20 di april ultimo entre e cuater (4) Ministernan di Enseñansa di Reino Hulandes, esta Minister di Enseñansa di Aruba Sr. Endy Croes, Minister di Enseñansa di Curaçao Sr. Sithree van Heydoorn, Minister di Enseñansa di Sint Maarten Sr. Rodolphe Samuel y Minister di Enseñansa di Hulanda Sr. Robbert Dijkgraaf. Ta trata di diferente palabracion cu a haci riba nivel di Vierlandenoverleg, entre otro, Studiesucces cu ta trata di un beca pa fomenta intercambio di studiante dentro di Reino Hulandes. Ademas di esaki, a trata e Doorlichting Rapport cu Sra. Proveyer. Di 24 te cu 31 di mei tin un delegacion di Hulanda cu tambe ta reuniendo cu departamentonan di Gobierno y tur esnan cu ta trek e Doorlichting Rapport. Sra. Proveyer a duna Minister Endy Croes informacion di tur palabracion cu a haci durante e reunionnan cu delegacion di Hulanda. Pa finalisa, Minister Endy Croes a expresa cu e tabata un reunion extenso, unda cu a trata temanan na nivel di Vierlandenoverleg. Dentro di algun luna e cuater (4) Ministernan di Enseñansa di Reino Hulandes lo bolbe reuni pa trata temanan di interes comun.
ORANJESTAD – Minister di Turismo . Dangui Oduber a informa e siman aki cu e proyecto di digitalisacion cu ta avansando. Segun e mandatario, ya caba pa algun tempo trabounan ta andando den e proyecto di digitalisacion y automatisacion cu lo bay mehora e servicio y eficiencia di e “Horeca vergunning” cu Ministerio di Turismo y Salud Publico ta procesa.
ORANJESTAD – E ley di BBO na frontera ta premira pa drenta na vigor 1 di juli di e aña aki. Diabierna ultimo e concepto di ley a yega Parlamento y a cuminsa pasa riba dje pa por e.o Parlamentarionan manda pregunta pa Gobierno. Asina minister di finanza Xiomara Maduro a bisa dialuna den un conferencia di prensa riba e tema. Tabata intencion pa pasa e ley prome cu 1 di juni 2023 pero esaki no a logra. BBO ta habri frontera pa introducion di BTW na Aruba segun e mandatario.