ORANJESTAD - Durante e reunion di 10 di december 2021 y despues di a revisa dato economico y monetario mas recien, e Comite di Maneho Monetario (CMM) di Banco Central di Aruba (BCA) a dicidi pa hisa e tasa di reserva obligatorio di 12,0 porciento pa 13,0 porciento entrante 1 di januari 2022. E decision aki ta basa primordialmente riba e nivel halto di likides excesivo na e banconan comercial.
A considera e siguiente informacion y analisis pa yega na e decision aki:
RESERVANAN INTERNACIONAL
E reservanan internacional (incluyendo e diferencia di revaluacion di oro y reserva di divisa) a aumenta cu Afl. 561,5 miyon, te cu y incluyendo 19 di november 2021, compara cu fin di december 2020. E aumento notabel den e reservanan internacional tabata debi principalmente na entradanan relata na turismo y fiansa di gobierno Hulandes na gobierno di Aruba pa mehora su posicion di likides. Mientrastanto, reservanan oficial di divisa a nota un subida di Afl. 330,7 miyon. Consecuentemente, e reservanan oficial y e reservanan internacional a yega te na, respectivamente, Afl. 2.538,6 miyon y Afl. 2.918,1 miyon riba 19 di november 2021 (Grafico 1).
Grafico 1 – Desaroyo den reservanan oficial y internacional.
Di e manera aki e reservanan a keda na un nivel adecua ora di compara nan cu e nivel critico di pagonan relaciona cu e cuenta coriente di e balansa di pago y e metrico di ARA di IMF (Tabel 1).
DESAROYONAN DEN CREDITO
Durante oktober 2021, credito total den e sector bancario a baha cu Afl. 88,9 miyon of 2,2 porciento te na Afl. 3.875,2 miyon, compara cu fin di 2020. Esaki tabata debi na e componentenan ‘credito na empresa’ (-Afl. 46,9 miyon of -3,1 porciento) y ‘credito na individuo’ (-Afl. 25,0 miyon of -1,3 porciento). E categoria ‘credito na individuo’ a cay pa motibo di un demanda mas abou pa credito na consumidor, mientras cu e componente ‘credito na empresa’ a wordo impacta principalmente door di menos fiansa riba cuenta coriente.
INFLACION
Na october 2021, e Indice di Prijs di Consumo (CPI) tabata 2,4 porciento mas halto compara cu e mesun luna di e aña anterior. E promedio anual di e tasa di inflacion a alcansa -0,3 porciento na oktober 2021, 0,4 porciento mas halto cu e luna anterior (Grafico 2) . E subida den CPI compara cu e aña anterior tabata primordialmente door di crecemento den prijs den e componentenan di ‘transporte’ y ‘mobilario’. E promer tabata relata na e crecemento den prijs di petroleo cu a resulta den un aumento den prijs di gasolin, mientras cu e ultimo probablemente lo tabata relata na e escasez global di suministro.
Grafico 2 - Inflacion
Likides di banconan comercial
E total di likides excesivo na banconan comercial a subi te na Afl. 1.295,8 miyon na oktober 2021, compara cu Afl. 1.107,4 miyon na december 2020 (Grafico 3).
Grafico 3 – Desaroyo den likides excesivo
Apesar di esaki, un comparacion mensual a mustra cu e total di likides excesivo a baha di Afl. 1.308,3 miyon na september 2021 te na Afl. 1.295,8 miyon na oktober 2021. E caida aki ta debi na e subida den e tasa di reserva obligatorio di 9,0 porciento na 10,0 porciento desde 1 di oktober 2021. Sinembargo, e crecemento den e tasa di reserva obligatorio a wordo mitiga pa un expansion den e nivel total di fondonan di likides na e banconan comercial. Consecuentemente, e nivel di likides excesivo a keda halto y significantemente riba e nivel prome cu e pandemia.
E nivel amplio di likides excesivo ta parcialmente causa pa e bahada den e tasa di reserva obligatorio y e asina yama “prudential liquidity ratio” minimo entrante maart y april 2020, formando parti di e medidanan di alivio riba tereno monetario y prudencial pa asina mitiga e efectonan di e pandemia di COVID-19. Ademas, e falta continuo di demanda pa credito ta un factor adicional cu a contribui na e crecemento den likides excesivo di e banconan comercial, mescos cu probablemente e aporte di FASE y subsidio di salario duna door di gobierno di Aruba pa mitiga e efectonan economico di e crisis relata na COVID-19.
Consecuentemente, e asina yama “prudential liquidity ratio” di e banconan comercial, cual ta midi e porcentahe di activo likido compara cu e activo total netto di e banconan comercial, a keda na un nivel comfortabel di 38.4 porciento den oktober 2021, basta mas halto cu e asina yama “prudential liquidity ratio” minimo rekeri di 18,0 porciento.
Anticipacion di salida di divisas a consecuencia di e revocacion di medidanan riba divisa di BCA
Apesar cu e nivel di reservanan oficial y internacional ta adecua, BCA ta anticipa un crecemento den e salida di divisa como resultado di e revocacion completo entrante 1 di september 2021 di e restriccionnan introduci cu tabata relata na COVID-19. Calculacion reciente ta mustra un salida di Afl. 260,0 miyon durante fin di 2021.
ORANJESTAD – Hues a duna Serlimar Sui Generis mas bida, recientemente, allargando e actual surseance van betaling definitivo te otro aña augustus, esta 2023. Asina hues a dicta dia 12 di mei ultimo den corte. Esaki kier men cu e compania ta ked na bida, y por lo pronto, por sigui traha riba su plan di recuperacion, sin problema di mester haya menasa di peticion pa bancarota pa creditornan. E sentencia aki no ta un sorpresa si mira cu recientemente durante un reunion, mayoria di creditornan a informa cu nan ta na fabor pa extende e surseance van betaling.
ORANJESTAD – E compania di utilidad WEB ta satisfecho cu prome pruebanan di planta di RECIP IV. Asina nan a informa e siman aki. Nan a raporta cu e e testnan cu a tuma lugar riba planta RECIP IV den siman di 9 pa 15 di mei na WEB, a bay segun plan y sin ningun interupcion! A haci diferente test riba diesel (LFO) pa cada set di motor conhunto cu e sistemanan auxiliar. E siguiente testnan ta planea pa tuma lugar entre 17 y 22 di mei. E testnan aki lo tuma lugar riba e sistema di Heavy Fuel Oil (HFO).
ORANJESTAD – Diaranson un biaha mas Aruba a ricibi Allure of the Seas, cu ta e barco crusero di mas grandi den historia cu a yega di nabega pa Aruba Ports Authirity (APA) N.V.
ORANJESTAD – E prome evento di varios discurso publico cu lo bai tuma luga riba e topico di economia circular a inicia awe. E discursonan lo sirbi e meta di comunica informacion y intercambia idea riba e implementacion di maneho, pa asina hiba e economia di Aruba den e rumbo sostenibel. Esaki segun e minister di Economia Geoffrey Wever.
ORANJESTAD - E di 5 E-Aruba business seminar ta cla pa tuma lugar. Recientemente e organisadornan a presenta e fecha y detaye di e seminario aki. Esaki lo tuma luga dia 11 di juni 2022 den Renaissance Convention Center. E E-Aruba Business Seminar ta un seminario di mitar dia unda varios profesional di Merca y Europa ta bin Aruba pa asina papia riba diferente topico. Mayoria biaha riba topico cu tin di haber cu mercadeo (social) y transformacion digital.
ORANJESTAD - Diaranson ultimo a tuma luga un summit organisa pa VRPA unda cu a desvela resultado di un estudio encuanto e impacto economico y di empleo di e industria di Vacation Rental pa Aruba. E estudio aki a wordo conduci pa e compania TXP for di Austin Texas, cu ta specialisa pa conduci analisisnan economico y strategia pa cu ‘public policy’. E economista renombra internacionalmente, Jon Hockenyos a encabesa e estudio aki den luna di April 2022 y a desvela informacionnan interesante pa cu e industria di Vacation Rentals na Aruba. VRPA conhuntamente cu Aruba Tourism Authority y AHATA a financia e estudio pa asina obtene un miho bista riba e situacion actual di e industria.