Analysis: Pakico si, y pakico no…

Analysis: Pakico si, y pakico no…

Posted on 01/14/2022 9:47 am AST | Updated on 01/14/2022 10:34 am AST

Tur ora mi tin cu ‘hari’, pa no haci otro ora mi mira comentario of reaccion riba cierto noticianan cu wordo ubica en general, of mas specifico riba noticiacla.com. Mi ta compronde cu no tur ora bo ta di acuerdo cu e noticia, depende ki banda di e noticia bo ta para. 

Hopi ta e biahanan cu hende ta puntra pakico tal y tal cos ta wordo considera como ‘noticia’. Aki e mesun punto ta bin dilanti, esta cu no tur hende ta wak ‘noticia’ cu e mesun wowo, y/of ta cualifica ‘esaki of esaya’ como noticia. Hopi ta confundi PR y noticia, y ta kere cu nan ta mescos of cu nan tin mesun peso. 

Un ehempel classico ta ora cu cierto cosnan sosode cu cierto persona(nan) cu ta haya atencion ora cu ‘esaki of esaya‘ a pasa cu e persona of grupo of compania en cuestion. “Nan tambe ta hende, mescos cu nos”, ta e comentario mas comun e ora. “Con esaki ta noticia?” ta e siguiente pregunta. Of, “Pakico a opta pa tapa wowo di ‘esaki of esaya’, siendo cu tur hende supuestamente sa ken e persona of personanan ta”. E ora ta bira momento pa mi bisti mi sapato di maldad (stoute schoenen), y bisa esnan cu ta bisa ‘esaki y esaya’, pa ‘keda riba nan teritorio di dominio’, osea ‘schoenmaker blijf bij je leest’. No tuma mi na malo. Laga mi splica toch. Den mundo di noticia, un persona cu tin un cierto funcion of titulo, manera un asina yama ‘voorbeeldsfunctie’ ta haya un conotacion diferente den mundo di noticia. Punto. Ora cu p.e. un minister, presidente of un hefe di un compania multinacional bisa algo, e tin mas peso cu ora cu un persona ‘comun’, bisa porta algo specifico, of e frase cu abo cu mi a bisa, ta exactamente mescos. Simplemente pasobra nan (e persona cu funcion di ehempel) tin un responsabilidad mas grandi cu ami cu bo. Y ora cu NAN bisa algo, e kier men algo poco diferente y tin consecuencia diferente. 

Recientemente tabatin keho ora cu cierto persona wordo raporta di a haya Covid19. E pregunta tabata surgi, ‘Pakico haci esaki un noticia? Esaki ta su bida priva, respeta esaki, esaki no ta noticia pasobra ami tambe a hay’e y e no tabata noticia”. Wak rond, internacionalmente, ora cu cada ‘persona di peso’ a haya e virus, e la bira noticia. Asina e mundo di noticia ta funciona. Den e caso di e virus mundial, e mencion ta pasobra e.o. e ta mustra asina cu e malesa aki no ta discrimina. Y ora cu un persona den e caso aki actua diferente, e tin consecuencia pa henter e pais. Tuma e ehempel na Corsou, unda cu e minister actual di salud no kier a bisa si e la vacuna of no, mientras cu gobierno completo ta core campaña di vacunacion contra e virus Covid19. Si e no kier vacuna, ta su derecho, pero e ta manda un señal pa e resto di e isla, sugeriendo e.o. cu nan no mester vacuna. Y pesey e ta bira noticia. E ta contradeci su gobierno y esaki ta bira un problema di maneho. Pa colmo, recientemente e tambe a keda contagia cu e virus y como tal e la bira noticia. Aki na Aruba tambe tabatin un caso asina e siman aki ora cu director di hospital a test positivo. Aki tambe a cuestiona pakico esaki ta noticia, y pakico ta publica algo cu mester ta priva. Den e caso aki tambe e ta haya mas peso, pasobra e ta mustra cu ‘hasta un director di hospital’, no a scapa di e virus aki. Den e caso aki y mayoria otro, ta e persona mes ta opta pa anuncia esaki, pues no ta violando ningun tipo di privacidad. Loke a hala atencion tambe den e caso aki, ta cu e director a opta pa no vacuna, cu ta su derecho pero cu un reciente articulo den un vespertino, a trata e caso aki. E minister di salud no a gusta, y esaki a bira e noticia. Mientrastanto e asunto a keda regla entre e partidonan. Ora cu lansa comentario,  ta bon e ora pa puntra prome cu lansa e atakenan’ ora cu cuestiona cierto cosnan. Y asina por sigui. Recientemente un minister local a bisa cu e no tabata sa cu no por a tira klapchi dia 6 di januari siendo cu ley ta prohibi esaki. E mandatario su reaccion tabata algo den direccion di ‘awel bin busca mi pa cera’, of y ‘laga nan mandami e multa, nan sa unda pa haya mi’. Un reaccion asina, ta manda e mensahe robez pa comunidad, unda cu si ami of abo bisa esaki, ora di actua contra ley, nos no ta wordo bon sirbi. Y ora cu un mandatario declara cierto cosnan, e TA bira noticia, pa e simple motibo di e peso di e persona cu e tin, y e loke e la bisa y e impacto cu e por tin riba un comunidad. Otro biaha cu bo wordo gara ta haci algo illegal, bo tambe por bisa, mi no tabata sa, y cla ta toch? Pero ley no ta funciona asina. Mi por menciona tambe cu p.e. tin masha hopi hurisprudencia di casonan di difamacion den Corte cu politico, mandatario o personanan den funcion publico a entama, cu unu pa unu nan a perde como cu hues a bisa nan: "Hoge bomen vangen veel wind". Ta hala di e casonan aki tin.Y asina tin mucho mas motibo di splica pakico cierto cosnan ta bira noticia y pakico cierto cosnan no. Cu bo no ta compronde of kier compronde, ta un, pero pa cuestiona e maneho di e medio, sin mas mas, si no ta na su lugar. Pa esnan cu ta cuestiona, awel, awor bo sa.  Saludos.

Scirbi pa Tito Lacle.

  • HOH: Ocupacion di cama poco poco ta bek na normalidad na hospital

     HOH: Ocupacion di cama poco poco ta bek na normalidad na hospital

    ORANJESTAD - Horacio Oduber Hospital ta comparti cu comunidad di Aruba e cifranan pa loke ta luna di maart 2024. E cifranan aki banda di brinda transparencia y informacion ta duna comunidad di Aruba un indicacion di cuanto pashent Hospital ta atende mensualmente, cuanto operacion ta tuma luga, pero tambe cuanto donacion di sanger a tuma luga na Bloedbank y mas. 

  • Stampiaaruba cu exposion di stampia na Aruba pa celebra 17 aniversario

    Stampiaaruba cu exposion di stampia na Aruba pa celebra 17 aniversario

    ORANJESTAD - Stampiaruba ta cumpli 17 aña di existencia e aña aki, pa cual motibo Stampiaruba kier laga pueblo sa cu “stampia” t’ey keto bay pa basta tempo.

  • Oficina principal di DIMP ta cera awe diaranson pa mantencion

    Oficina principal di DIMP ta cera awe diaranson pa mantencion

    ORANJESTAD – Departamento di Impuesto ta   su oficina principal na Camacuri lo ta cera pa publico diaranson, dia 24 di april 2024. Esaki ta debi na trabounan di mantencion necesario na e edifico. Mientrastanto Departamento di Impuesto kier sigura cu ta sigui brinda servicio na publico sin interupcion. Siguientemente ta sigui un skema di e servicionan.

  • Den cuadro di reposicionamento, FPNA ta cambia su nomber pa Aruba Conservation Foundation

    Den cuadro di reposicionamento, FPNA ta cambia su nomber pa   Aruba Conservation Foundation

    ORANJESTAD – E organisacion independiente di conservacion di naturalesa conoci como Fundacion Parke Nacional Aruba (FPNA) ta usa e ocacion mundial di Dia di Mama Tera pa revela su transformacion pa Aruba Conservation Foundation (ACF). E transformacion akinan ta encera un nomber nobo, un logo, y identidad visual nobo cu ta alinea na e direccion strategico di e organisacion como un organisacion moderno di maneho di conservacion y alavez ta alinea na e necesidad actual pa conserva naturalesa di Aruba. Asina, e organisacion ta despedi di ta un organisacion tradicional di maneho di parke cu hopi a bin ta conoce pa mas cu 20 aña.

  • Parlamentario Ryçond Santos Do Nascimento ta invitado den Noticiacla LIVE awe nochi

    Parlamentario Ryçond Santos Do Nascimento ta invitado den Noticiacla LIVE awe nochi

    ORANJESTAD – Parlamentario independiente Ryçond Santos Do Nascimento ta e invitado den e programa Noticiacla LIVE diamars anochi pa 9’or. Recientemente a cumpli un aña cu e parlamentario a distancia su mes di e partido berde AVP y a declara su mes independiente. Un aña despues ta toca temanan general y specifico cu e parlamentario. Un programa sigur interesante y al caso, cu periodista Tito Laclé. No perde!. Esaki riba tur Plataforma di Noticiacla, manera e Facebook page, website y e app.

  • AZV: Contracto cu dentista Mayra Rosales ta termina

    AZV: Contracto cu dentista Mayra Rosales ta termina

    ORANJESTAD - Organo Ehecutivo AZV a informa tur asegurado inscribi cerca dentista Mayra Rosales pa tuma nota cu e contracto entre OE AZV y dentista Mayra Rosales ta finalisa 30 di april 2024. Den caso cu tin un cita despues di 30 di april 2024, lo e asegurado mester tene cuenta cu e cita aki no ta wordo cubri mas door di OE AZV. Ta gradici dentista Rosales pa su añanan di servicio cu el a brinda na e aseguradonan di AZV. Tur clase di exito tambe ta e deseo di OE AZV pa dentista Mayra Rosales cu e continuacion di su practica priva.

  • Zulo
  • Alpina
  • Powered by SETAR