ORANJESTAD - Como preparacion pa tur instancia di cuido por cumpli cu e rekesitonan nobo, Directie Volks Gezondheid (DVG) a emiti e relato conforme e Decreto nacional AB 2021 no. 79 y art. 42 di e Ordenansa nacional profesionnan den salud of e asina yama “AruBIG” pa anuncia cu esaki ta drenta den su fase di ehecucion denter di 3 luna despues di e publicacion di e Decreto nacional di 15 di mei 2021. Despues di varios luna di preparacion a yega asina leu cu e prome fase di e Registro di AruBIG lo wordo lanza. Den un serie di 3 comunicado di prensa Departamento di Salud Publico (DVG) a informa publico en general e cambionan cu e ley nobo ta trece cu n’e, mirando cu e ley ta uno hopi extenso. Den e prome parti aki lo duna un splicacion tocante cua profesion mester inscribi y cua diploma ta reconoci.
CUA PROFESION
Actualmente e siguiente profesionnan ta rekeri pa inscribi den e AruBIG:
- Boticario (Apotheker);
- Medico (Artsen);
- Dentista (Tandartsen);
- Partera (verloskundigen);
- Fisioterapista (fysiotherapeut).
No ta importante si bo persona ta trahando 20 of 50 aña caba na Aruba. Tur e profesionnan aki mester registra pa prome biaha of di nobo pa por eherce nan funccion y haña e derecho di carga e titulo di nan profesion. Pa esnan cu no ta yega na remarca of no tin un diploma reconoci, pero tin mas cu 10 aña trahando of mas cu 5 aña trahando como specialista por yega na remarca pa wordo registra den un registro special. Pa esaki mester entrega documentacion cu ta prueba cu a haya permiso of yega di pasa un examen na Aruba pa traha como dokter, dentista, partera of boticario, of cu a studia na un universidad reconoci e tempo ey.
DIPLOMA RECONOCI
Lo siguiente ta duna e derecho pa registra den AruBIG:
1. Pa tur profesion, un number di BIG di Hulanda (Nederlandse BIG-nummer) y registracion como specialista den e asociacion reconoci na Hulanda (p.e. RGS pa medico).
2. Pa medico alternativamente documentacion cu ta prueba cu a pasa exitosamente e board exam di USA of Canada, irespecto na unda bo persona por a studia;
3. Pa medico alternativamente e diploma di e siguiente universidadnan na Costa Rica: Universidad de Costa Rica, Universidad Latina de Costa Rica of Universidad de ciencias medicas (UCIMED);
4. Pa medico alternativamente e diploma di e siguiente universidadnan na Colombia: Universidad El Bosque of Pontificia Universidad Javeriana;
5. Pa dentista alternativamente e diploma di siguiente universidadnan na Costa Rica: Universidad de Costa Rica of Universidad Latina de Costa Rica;
6. Pa dentista alternativamente e diploma di e siguiente universidadnan na Colombia: Universidad El Bosque of Pontificia Universidad Javeriana.
Pa estudio local no tin ningun reconoci na e momentonan aki fuera di e estudio di specialismo “arts arbeid en gezondheid Aruba” duna pa e scol NSPOH di Hulanda.
Pa reconocimento adicional via e Instituto di Calidad, esaki lo ta reserva pa un siguiente fase cu lo wordo anuncia despues.
Den e siguiente comunicado lo splica mas tocante e specialismo y rekesitonan prome cu por aplica pa registracion.
ORANJESTAD - Recientemente oficina di e minister di naturalesa y medio ambiente Ursell Arends conhuntamente cu diferente fundacion di rescate y tambe KPA a ricibi informacion di un caso extremo di abuso di animal. E caso aki ta encera un cantidad di cacho di diferente rasa bou condicionnan hororoso y simplemente inaceptabel. Acomparti e imagennan di e cacho cu ta esun den condicion mas critico actualmente, despues di a wordo exponi na crueldad y abuso extremo di su mesun doño.
ORANJESTAD – E siman aki durante Conferencia di Prensa di Gobierno di Aruba, Minister Endy Croes a anuncia e maneho di idioma nobo pa proximo aña escolar. Pues desde aña escolar 2024-2025, e alumnonan di klas 1 di scol basico lo siña lesa y skirbi na Papiamento. Lo duna Hulandes como materia y acopla na loke e mucha por den Papiamento. E maneho di idioma ta basa riba recomendacion 2 di e rapport Doorlichting van het Arubaanse Onderwijsstelsel: elegi un maneho di idioma concreto y consecuente (maak een eenduidige en consequente keuze in het taalbeleid). A base di esaki, a pidi e expertonan di Departamento di Enseñansa (DEA) pa haci un investigacion profundo riba e tema aki, den forma di un debate nacional hunto cu diferente experto y stakeholder den enseñansa y afo di enseñansa. E discusion pa scoge e ley di maneho di idioma pa Aruba a inicia desde aña 1819, pues 205 aña pasa. Na aña 1819, Gobernado General Sr. Albert Kikkert a enfatisa cu mal dominio di e idioma Hulandes tin efecto negativo riba otro materia y pa tin Hulandes como e unico idioma di instruccion no ta e forma mas adecua pa enseñansa na Aruba. Algun aña despues, Sr. Hamelberg y Sr. van Kol a ripiti esaki. E problema ta sinta na momento cu e muchanan sali di scol preparatorio y cuminsa scol basico, paso, ta haci mane e muchanan tin un vocabulario basico di 6000 palabra na Hulandes, cual ta totalmente eroneo. Segun rapport di CBS den 80% Papiamento ta e idioma mas papia na cas. Banda di esaki, den 28% di e hogarnan nan Aruba, Spaño ta e idioma mas papia. Den caso di Ingles ta 16 % y den caso di Hulandes ta trata di 13%. Cu e base fuerte di e idioma Papiamento, e muchanan por siña e otro idiomanan di un forma hopi mas efectivo.
ORANJESTAD – Presidente di Parlamento Edgard Vrolijk a programa e reunion solicita pa fraccion di RAIZ, pasobra e la wordo notifica pa parlamentario Guedez Erasmus, cu pa luna di april 2024, e reunionan di consulta riba e concepto di ley di matrimonio di mesun sexo ta termina. Asina e la informa Noticiacla.com diaranson anochi y a mustra e carta den cual e ta informa e fraccion RAIZ.
ORANJESTAD – Presidente di Parlamento Edgard Vrolijk a cumpli toch cu e peticion di partido RAIZ y a condece e reunion solicita riba tema di matrimonio di mesun sexo. Diaranson anochi laat, e partido RAIZ a confirma cu Vrolijk a confirma e fecha di 8 di mei 2024 unda Parlamento di Aruba lo haya oportunidad democratico pa vota riba e ley. No ta conoci si esey ta e motibo di e conferencia di prensa yama awe diaranson, pero ta mustra asina awor si. Esey ta nifica cu Vrolijk sea a baha cabez pa RAIZ, y concede e reunion toch, of cu mientrastanto e trabou di parlamentario Guedes a termina diripiente cu a pone cu awor si por yama e reunion.
ORANJESTAD – Deadline a pasa pa presidente di Parlamento (lesa: MEP). Awor palabra ta na fraccion di partido RAIZ. Diaranson 5’or di atardi, e ultimatum cu fraccion di partido RAIZ (lesa :Misha Raymond ) a pone pa presidente di Parlamento Edgard Vrolijk yama e reunion pa trata e ley di matrimonio di mesun sexo den Parlamento. E deadline a pasa, y nada no a sosode, manera cu por a spera. E prome pa reacciona, tabata lider di partido ACCION21, Miguel Mansur cu a pone riba su pagina di Facebook ‘Kico awor??” cu algun option. Mientrastanto atardi, e fraccion di RAIZ a yama un conferencia di prensa pa diahuebs 11’or di mainta cu e unico tema, ‘Matrimonio pa pareha di mesun sexo”.
ORANJESTAD - Minister Xiomara Maduro a informa cu entrante 1 di april 2024 e suma di exoneracion di impuesto riba ekipahe di biaheronan ta aumenta di AWG 400 pa AWG 900.