DVG: Kiko ta un Vacuna y dicon Vacuna?

DVG: Kiko ta un Vacuna y dicon Vacuna?

Posted on 01/27/2021 3:15 pm AST | Updated on 01/28/2021 11:00 am AST

ORANJESTAD - Un vacuna ta un substancia biologico prepara cientificamente pa yuda e curpa humano defende su mes contra un virus. E vacuna ta wordo prepara cu sea un parti inactiva di e virus of geneticamente den forma di e tecnologia mRNA KIKO ESAKI TA?. Rond mundo y aki na Aruba tambe for di baby te cu adulto, mayoria hende a yega di haya un of mas vacuna pa yuda e curpa defende su mes contra malesanan manera entre otro Polio, Tetanus, Diphteria, Hepatitis-B, Rubella y mas. Door di ricibi vacuna, nos curpa ta genera anticurpa pa por bringa e diferente virus y malesanan na momento cu nan drenta e curpa. Esaki ta sosode por medio di e anticurpanan cu e vacuna ta yuda e curpa genera. Un virus awendia no ta keda solamente den un pais. Pa motibo di biahe y transporte di hende, bestia, cuminda y mercancia rond mundo e virusnan cu ta manifesta na un parti di mundo, tambe ta wordo transporta y infecta otro hende cu nan topa cu ne durante e biahe. P'esey nos por a mira con e coronavirus cu ta causa COVID-19 a biaha di un pais pa otro y a infecta miyones di hende y a mata miyones di hende tambe. Pa motibo cu e coronavirus aki ta nobo y hende no tawata prepara pa esaki por a sosode. Awor cu un vacuna a wordo crea, pueblonan rond mundo por proteha nan mes miho contra e virus.

Dicon vacuna?

E virus no ta warda pa hende o pueblonan keda vacuna, e ta sigui circula y transmiti su mes di hende pa hende tanten cu e por y alabes e por transforma su mes pa e por sobrevivi miho. P'esey mas lihe un poblacion vacuna mas lihe por controla e transmicion y hasta porta elimina e virus. Mescos cu a controla of elimina varios otro virus den pasado manera; Sarampi, Polio y Rubella.

Covid-19 Coronavirus ta tin un impacto devastador ariba henter mundo, mas di 100 miyon a keda infecta y el a mata mas di 2 miyon hende. E tin un morbilidad cu mayoria malesa cronico. Esey kiermen cu si un pashent ta sufri di cualkier  malesa cronico y e pega cu e Coronavirus esaki ta haci su condicion pio y mas peligroso.

Tin cu ta comenta cu ta apenas 1% di esnan cu haya e Coronavirus ta muri. Esey lo kiermen cu e otro 99% lo sobrevivi.

E informacion aki por ta corecto pero no ta refleha e realidad. Pa cada 1% (1 den 100) cu muri di e Coronavirus:

·       19% ta wordo hospitalisa

·       18% tin daño na nan curason pa resto di nan bida

·       10% lo keda cu daño permanente na nan pulmon.

·       2% lo experiencia daño neurologico cu lo resulta den debilidad fisico cronico y perdida di coordinacion.

·       2% lo experiencia daño neurologico cu lo resulta den perdida di funcion cognitivo.

Tambe, a detecta cu esnan cu pega cu Coronavirus por sufri di diferente otro condicion manera impotencia.

Nos organonan tin porta cu yama ACE2 receptors. E piconan cu tin ariba e virus di COVID19 ta yabi cu por habri e portanan aki y drenta y biba den e cel. Na momento cu e virus cuminsa multiplica, e ta mata e celnan y por te hasta mata e organo.  Na e momento ey nos sistema inmunologico ta cuminsa reacciona agresivamente cual ta causa mayoria di e problemanan.

Teniendo na cuenta cu esaki ta importante pa comprende mas di e vacuna contra e Coronavirus.

Na Merca y na Europa, cualkier remedi of vacuna ta pasa door di un proceso di control hopi rigido. Te hasta un proceso rapido, manera esun di e vacuna di e Coronavirus. A tuma hopi luna y a haci prueba di eficacia y seguridad ariba miles di hende (mas cu 30000) prome cu e la wordo aproba.

E vacuna contra e Coronavirus ta basa ariba un ciencia nobo caminda e code genetico di e virus ta wordo copia y ta traha un proteina similar na dje den forma sintetico. Un fraccion chikito di e code genetico di e Coronavirus, den forma di un proteina, ta wordo inyecta den e curpa. Ora cu inyecta e proteina cu copia di e code genetico, e curpa ta kere cu e proteina ta e virus y ta activa su sistema inmunologico y ta cuminsa traha anticurpa pa bringa loke e ta kere ta e virus di berdad. E curpa ta produci suficiente anticurpa pa si acaso despues e persona wordo contagia pa e virus di berdad e persona tin suficiente pa combati e virus y door di esey e persona no ta bira malo.

Normalmente, pa e curpa crea un inmunidad ainda mas fuerte ta duna dos inyeccion di e vacuna. Uno prome y despues di 21 dia uno mas cu ta un “booster” cu ta permiti e curpa di reacciona ainda miho ariba e virus. E vacuna ta cuminsa traha asina cu e wordo inyecta pero ta yega su efectividad maximo 7 dia despues di e di dos dosis.

Mayoria efecto secundario ta leve y ta dura alrededor di un dia. Pa mas informacion bishita www.arubacovid19.org

  • Presentacion ‘Bulletproof Sleep’ riba Syndroom di Apneu, na Biblioteca Nacional Aruba

    Presentacion ‘Bulletproof Sleep’ riba Syndroom di Apneu, na Biblioteca Nacional Aruba

    ORANJESTAD – Riba diahuebs, 2 di mei 2024, di 6.30 p.m. pa 8.30 p.m. lo tin un actividad na Biblioteca Nacional Aruba, George Madurostraat, Oranjestad organisa pa Biblioteca Nacional Aruba, Departamento di cultura Aruba y gestor cultural Mirto Laclé.

  • Un total di 18 ciudadano di Aruba ta haya Condecoracion Real

    Un total di 18 ciudadano di Aruba ta haya Condecoracion Real

    ORANJESTAD - Diabierna 26 di april 2024 pa 7’or di mainta (ora local) a publica e edicion special di Staatscourant incluyendo un lista di e personanan na kende a otorga un Condecoracion Real e aña aki. Tradicionalmente e momento festivo aki, tambe conoci como Ocasion General, ta relaciona cu e cumpleaño di Su Mahestad, Rey Willem-Alexander, cu ta e Granmaestro di e condecoracionnan. Por otorga un condecoracion na personanan cu a duna un contribucion special na e sociedad. 

  • HOH: Ocupacion di cama poco poco ta bek na normalidad na hospital

     HOH: Ocupacion di cama poco poco ta bek na normalidad na hospital

    ORANJESTAD - Horacio Oduber Hospital ta comparti cu comunidad di Aruba e cifranan pa loke ta luna di maart 2024. E cifranan aki banda di brinda transparencia y informacion ta duna comunidad di Aruba un indicacion di cuanto pashent Hospital ta atende mensualmente, cuanto operacion ta tuma luga, pero tambe cuanto donacion di sanger a tuma luga na Bloedbank y mas. 

  • Stampiaaruba cu exposion di stampia na Aruba pa celebra 17 aniversario

    Stampiaaruba cu exposion di stampia na Aruba pa celebra 17 aniversario

    ORANJESTAD - Stampiaruba ta cumpli 17 aña di existencia e aña aki, pa cual motibo Stampiaruba kier laga pueblo sa cu “stampia” t’ey keto bay pa basta tempo.

  • Oficina principal di DIMP ta cera awe diaranson pa mantencion

    Oficina principal di DIMP ta cera awe diaranson pa mantencion

    ORANJESTAD – Departamento di Impuesto ta   su oficina principal na Camacuri lo ta cera pa publico diaranson, dia 24 di april 2024. Esaki ta debi na trabounan di mantencion necesario na e edifico. Mientrastanto Departamento di Impuesto kier sigura cu ta sigui brinda servicio na publico sin interupcion. Siguientemente ta sigui un skema di e servicionan.

  • Den cuadro di reposicionamento, FPNA ta cambia su nomber pa Aruba Conservation Foundation

    Den cuadro di reposicionamento, FPNA ta cambia su nomber pa   Aruba Conservation Foundation

    ORANJESTAD – E organisacion independiente di conservacion di naturalesa conoci como Fundacion Parke Nacional Aruba (FPNA) ta usa e ocacion mundial di Dia di Mama Tera pa revela su transformacion pa Aruba Conservation Foundation (ACF). E transformacion akinan ta encera un nomber nobo, un logo, y identidad visual nobo cu ta alinea na e direccion strategico di e organisacion como un organisacion moderno di maneho di conservacion y alavez ta alinea na e necesidad actual pa conserva naturalesa di Aruba. Asina, e organisacion ta despedi di ta un organisacion tradicional di maneho di parke cu hopi a bin ta conoce pa mas cu 20 aña.

  • Zulo
  • Postobon
  • Powered by SETAR