ORANJESTAD – Di un banda, e asina yama FACT team di Respaldo ta masha positivo cu nan logronan despues di nan prome aña di existencia, pero di otro banda tin cierto burocracia cu nan lo kier mira resolve pa asina e resultado ta aun mas miho. Asina psikiatra Alex de Bruijn, miembro di e team ta bisa Noticiacla LIVE. Dia prome di November ultimo e seccion aki a cumpli nan prome aniversario y e departamento ta asina bon, cu nan ta pensando pa busca acreditacion caba.
UN AÑA PASA
Un aña pasa Respaldo a lanta e asina yama Flexibel Accertive Community Treatment (FACT) team, cu ta un idea conoci na Hulanda caba unda cu un grupo di persona lidera pa un psikiatra, ta subi caya y ta atende cu clientenan cu mester di ayudo mental, pero den nan ambiente envez di bin un clinica. Nan a cuminsa chikito, casi sin personal, sin material. Mayoria cos nan mes mester a traha, te na e auto. “Nos a cuminsa di nada” de Bruijn ta sigui bisa. Pero un aña despues, nan a desaroya di tal forma cu nan a logra structura nan mes di e forma cu nan ta cla pa busca acreditacion. A aumenta e personal, e ekiponan pa traha cune, structura documenta y un maneho estableci riba papel, y nan tin suficiente storia exitoso cu nan por comparti (den liña grandi). Di otro banda, nan tin cierto retonan cu nan ta sinti cu mester cambia pa por haci e cambio miho ainda.
LOGRONAN GRANDI
Segun de Bruijn, nan a trata p.e. hendenan cu un aña y mei atras ainda tabata hopi malo y tabata cana rond hopi bruha, a daña nan bida sin cu nan tabatin e culpa, tur cos a ‘kibra den nan bida’, incluyendo nan trabou. E hendenan aki aworaki ta bon bek, recupera, y desde un tempo caba ta funciona normal atrobe, y por traha bek riba nan bida. Tin hende cu pa decenas di aña tabata sinta na cas, malo, y no tabatin ningun forma pa yuda nan, cu awor tambe ta miho y recupera y por haci nan bida atrobe manera nan kier. Tabatin hendenan cu a wordo menasa di wordo saca for di cas pasobra nan tabata causa molester, y cu awor a recupera completamente cu nan por te hasta keda biba. Hende cu a bay traha bek, despues cu pa hopi aña a bisa nan cu nan no por traha nunca mas. Asina de Bruijn ta splica yen di storia di exito.
BUROCRACIA
Mientras cu de Bruijn no kier papia di problemanan grandi, e ta referi na un aspecto burocratico, cu ta stroba e proceso di un persona pa sigui progresa. Sigur si compara e situacion cu Hulanda. E ta husa como caso, un persona cu ta gana onderstand na Aruba, of mas specifico esnan cu ta haya un entrada conoci como ‘gehandicaptenuitkering’. Un persona asina cu pa un motibo no por a traha y tabata haya onderstand, ta recupera y por cuminsa traha. Na Aruba, leynan ta hopi rigido, blanco y preto, unda cu asina cu un persona por traha bek, e ta perde su onderstand completo. “Esey ta hopi fastioso pa e persona. Loke bo lo kier ta cu e persona mester por atende cu e aspect aki den forma di 50-50. Esta cu pa cuminsa, e ta haya 50% di su onderstand y ta wordo paga 50%, y poco poco ta traha riba e recuperacion completo. Esaki pasobra e persona tin e miedo cu si cos no bay bon, e ta perde tur cos, y ya cu el a entrega su onderstand, e no ta haya esaki mas si e fracasa. Cu e forma manera na Hulanda, e persona ta keda cu parti di e onderstand pa asina e haya e confiansa y poco poco ta kita esaki. E ley Hulandes ta permiti esey, pero no na Aruba. Algo cu segun de Bruijn, mester por cambia pa e persona por tin mas confiansa manera e caso na Hulanda.
ORANJESTAD - Entrante augustus 2024 e alumno di klas 1 lo siña lesa y skirbi na Papiamento. A organisa un trayecto di preparacion pa asina ekipa e cabesante y e maestro di klas 1 di scolnan basico (basisschool) cu e hermentnan necesario pa por implementa e parti aki di e maneho nobo di idioma den scol.
ORANJESTAD - Entrante 18 di april 2024, pa 9or di anochi via TeleAruba, Aruba completo lo por cuminsa presencia e serie documental ‘Blue Lizard Effect’. Un serie documental revolucionario cu ta profundisa su mes den e mundo fascinante di Aruba, pero di un angulo diferente. E serie ta explora e concepto energetico di felicidad y e conexion profundo cu e cultura, e hende, y naturalesa di e isla.